نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا سعیدی گراغانی ¹
• حسین ارزانی ²
• حسین آذرنیوند ³
• مهدی قربانی ⁴

¹ دانش‌آموخته دکتری مرتعداری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² استاد دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه تهران، ایران

³ استاد دانشکدة منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه تهران، ایران

⁴ دانشیار دانشکدة منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه تهران

چکیده

نگرش مردم نسبت به تأثیر پروژه‌های مدیریت منابع طبیعی بر معیشت آنها می‌تواند در پایداری این پروژه‌ها نقش بسزایی داشته باشد. این مقاله با هدف کلی بررسی نگرش بهره‌برداران نسبت به تأثیر طرح‌های مرتعداری و آبخیزداری بر سرمایه‌های معیشت پایدار خانوارهای عشایری در منطقه ساردوئیه شهرستان جیرفت انجام گرفته است. در این راستا پنج سامان عرفی که طرح‌های مرتعداری و آبخیزداری در آنها انجام شده انتخاب شدند. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده بوده و تعداد نمونه نیز با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 48 بهره‌بردار تعیین شد. داده‌ها از طریق گروه‌های متمرکز و مصاحبه‌های ساختار یافته از طریق پرسشنامه‌ای که روایی و پایایی آن در حد قابل قبولی بدست آمده بود جمع‌آوری شدند. فرم‌ها و پرسشنامه‌های تکمیل شده پس از بازبینی اولیه و بررسی دقت و صحت اطلاعات آماده تجزیه و تحلیل شد. برای پردازش و استخراج داده‌های کمی وکیفی از نرم افزار SPSS18و با بکارگیری روش‌های آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها استفاده گردید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد بین عوامل سرمایه طبیعی- اکولوژیکی، انسانی- فنی و اجتماعی با معیشت پایدار بهره‌برداران رابطه معنی‌داری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه توأم نیز نشان داد که مجموعاَ 83 درصد از واریانس معیشت پایدار بهره‌برداران توسط سه متغیر سرمایه طبیعی و اکولوژیکی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی و فنی تعیین می‌شود. همچنین یافته‌های این مطالعه نشان داد که از میان شاخص‌های سه عامل مؤثر بر معیشت پایدار بهره‌برداران بیشترین ضریب رگرسیونی استاندارد مربوط به شاخص‌ سرمایه طبیعی و اکولوژیکی است.

کلیدواژه‌ها

• شاخص بهره‌برداران عشایر
• طرح های مرتعداری
• عشایر ساردوئیه
• معیشت عشایر
• جیرفت

عنوان مقاله [English]

Assessing the Effects of Natural resource plans in livelihood of Sarduieh nomads, Jiroft county

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Saeidi Goraghani ¹
• Hossein Arzani ²
• Hossein Azarnivand ³
• Mehdi Ghorbani ⁴

¹ Ph.D Graduated in Range Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Professor, Faculty of Natural Resources, University college of Agriculture and Natural resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Professor, Faculty of Natural Resources, University college of Agriculture and Natural resources, University of Tehran, Karaj, Iran

⁴ Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University college of Agriculture and Natural resources, University of Tehran, Karaj, Iran.

چکیده [English]

People's attitudes toward influence of natural resource management projects on their livelihood could be playing a role important in the sustainability of these projects. This paper accomplished with general aim to studying the attitude of rancher towards the effects of range and watershed plans in sustainable livelihoods capitals tribal families in Sarduieh of Jiroft county. In this regard, five allotments selected that they were done range management and watershed plans. Sampling was simple Random method and the number of samples was determined by Krejcie and Morgan of 48 ranchers. Data were collected via focus groups and interviews structured questionnaire that its validity and reliability were achieved at an acceptable level. Forms and questionnaires analyzed after the initial review and verify the accuracy of the data. For processing and extraction of quantitative and qualitative data used from software SPSS18 and using statistical techniques appropriate with measurement level of variables. The findings show that there was a significant relationship between natural-ecological capital, human-technical, social and sustainable livelihoods of farmers. The results from multiple regression analysis showed that totally 83% of the variance of sustainable livelihoods is determined by third variable including natural capital, social capital and human capital and technical. Also, the findings of this study showed that the highest standard regression coefficient was related to index of natural capital and ecological indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

• Livelihood
• Natural resources plans
• Nomads of Sarduieh
• Nomads’ livelihood index
• Jiroft