پیش‌بینی اثر بارورسازی ابرها بر رواناب حوزه آبخیز بهشت‌آباد با استفاده از مدل IHACRES

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

2 استادیار آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

3 دکتری علوم و مهندسی آبخیز، شرکت آب و نیروی ایران، یزد، ایران

چکیده

فناوری بارورسازی ابرها راهکاری جدید و نسبتا موثر جهت کاهش اثرات خشکسالی و افزایش آب در دسترس است. بارورسازی ابرها از منعطف‌ترین و به صرفه‌ترین راه‌های مدیریت منابع آب است که می‌تواند موجب افزایش 10 تا 30 درصدی بارندگی سالانه شود. حوزه آبخیز بهشت آباد که در سراب حوزه‌ی آبخیزکارون واقع است، می‌تواند مستعد بارورسازی ابرها در استان چهارمحال و بختیاری باشد. بنابراین با استفاده از داده‌های فیزیوگرافی و هواشناسی پتانسیل زمانی و مکانی بارورسازی ابرها در این منطقه بررسی شد. نتایج نشان داد که 43/25 درصد مناطق حوزه آبخیز بهشت‌آباد که بیشتر در منطقه جنوب غربی حوضه قرار دارد، برای بارورسازی ابرها مناسب می‌باشد. در ادامه به بررسی کارایی مدل IHACRES به منظور شبیه‌سازی رواناب خروجی از حوزه پرداخته شد. سپس با استفاده از مدل IHACRES رواناب حوزه آبخیز بهشت‌آباد برای یک سال نرمال شبیه‌سازی شد. دو سناریو افزایش ده درصد بارش ماه فوریه و افزایش ده درصد بارش در شش ماه سال یعنی ماه‌های فوریه، ژانوبه، دسامبر، مارس، نوامبر و آوریل (نسبت به یک سال متوسط) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش ده درصدی بارش در ماه فوریه 6/3 درصد و افزایش ده درصدی بارش در شش ماه مذکور 7/13 درصد به حجم آورد سالانه رودخانه بهشت‌آباد اضافه می‌کند. همچنین 10 درصد افزایش بارش در دو سال نمونه ترسالی و خشکسالی مقایسه شد. نتایج نشان داد اثر بارورسازی ابرها در خشکسالی بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting the effect of cloud seeding on runoff in Beheshtabad watershed using IHACRES model

نویسندگان [English]

  • Abbas Rezaeai Haroni 1
  • Rafat Zare Bidaki 2
  • samaneh poormohammadi 3
1 Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Science, Shahrekord University
2 Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, Shahrekord University
3 yazd university
چکیده [English]

Cloud seeding is a new and efficient approach to deal with water scarcity and mitigate the effects of drought. Cloud seeding is one of the most flexible and cost effective ways for water resources management that can cause 10 – 30 percent increase of yearly precipitation. The Beheshtabad watershed is located in the uplands of Karoon river, can be one of the areas in Chaharmahal-va-Bakhtiari Province, that prone to cloud seeding. So we investigated the potential of cloud seeding in this region using physiography and meteorological data. The results show that 25.4 percent of study area (in the southwest) has the potential of cloud seeding. The runoff of Beheshtabad watershed was modeled in IHACRES. Two scenarios of a 10% increase in precipitation of February and a 10% increase in precipitation of the six months (in an average year) were tested. The results showed that a 10 percent increase in precipitation in February added 3.6 percent and a 10 percent increase in precipitation in the six months added 13.7 percent to the annual flow of Beheshtabad River. Also, a 10% increase in precipitation in a dry and humid year was compared, and the results show that the effect of cloud seeding is greater in drought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • haharmahal-va-Bakhtiari Province؛ Fuzzy logic؛ Discharge؛ Precipitation

مراجع

  • Acharya, A., Piechota, T. C., Stephen, H. and Tootle, G. (2011). Modeled Streamflow Response Under Cloud Seeding in the North Platte River Watershed. Journal of Hydrology, 409(1-2), 305-314.
  •  
  • Almheiri, K. B., Rustum, R., Wright, G., and Adeloye, A. J. (2021). Study of Impact of Cloud-Seeding on Intensity-Duration-Frequency (IDF) Curves of Sharjah City, the United Arab Emirates. Water, 13(23), 3363.
  •  
  • American Meteorological Society. (1993). Planned and Inadvertant Weather Modification Bull. Amer. Meteor. Soc, 73, 331-337.
  •  
  • Arie, B. and Langerman, M. (1993). Assesment of Runoff Enhancment by Randomized Cloud Seeding in Case of Carry Over Flow. Journal of Hydrology, 142, 391-408.
  •  
  • Ashofteh, P. and Massah Bouani, A. R. (2010). Impact of Climate Change on Maximum Discharges: Case Study of Aidoghmoush Basin, East Azerbaijan. JWSS, 14 (53), 28-38.
  •  
  • Ben-Zvi, A. (1988). Enhancement of Runoff From a Small Watershed by Cloud Seeding. Journal of Hydrology, 101, 291-303.
  •  
  • Boyle, D. P., Lamorey, G. W. and Huggins, A. W. (2006). Application of a Hydrologic Model to Assess the Effects of Cloud Seeding in the Walker River Basin of Nevada. The Journal of Weather Modification, 38(1), 66-76.
  •  
  • Cheng, P., Chen, Q., Jiang, Y., LI, B, and Han LUO. (2021). Effect Evaluation of Artificial Rainfall Enhancement in the Shiyang River Basin of Hexi Corridor in the Latest 10 Years, Plateau Meteorology, 40(4): 866-874. doi: 10.7522/j.issn.1000-0534.2020.00074.
  •  
  • Croke, B. W. and Jakeman A.J. (2008). Use of the IHACRES Rainfall-Runoff Model in Arid and Semi Arid Regions. In: H.S. Wheater, S. Sorooshian and K.D. Sharma, (eds) Hydrological Modelling in Arid and Semi-arid Areas, Cambridge University Press, Cambridge, 41- 48.
  •  
  • Goodarzi, M. R., Zahabiyoun, B., Massah Bavani, A. R. and Kamal, A. R. (2012). Performance Comparison of Three Hydrological Models SWAT, IHACRES and SIMHYD for the Runoff Simulation of Gharesou Basin. Journal of Water and Irrigation Management, 2(1), 25-40.
  •  
  • Griffith, D. and Solak, M.E. (2018). Economic feasibility assessment of winter cloud seeding in the Boise river drainage, Idaho. The Journal of Weather Modification, 34(1), 39-46.
  •  
  • Khatri, K. B., Pokharel, B., and Strong, C. (2021). Development of hydrologically-based seeding suspension criteria in the Western United States, Atmospheric Research, 262: 105768.
  •  
  • Littlewood, L. G., Clarke, R. T., Collischonn, W. and Croke, B.F.W. (2007). Predicting Daily Streaflow Using Rainfall Forecasts, a Simple loss Module and Unit Hydrographs: Two Brazilian Catchment. Enviromental Modelling and Software, (22), 1229-1239.
  •  
  • Mark Solak, E. and David, P. (1992). Griffith North American Weather Consultants Inc. Sandy, Utah, U.S.A.
  •  
  • Moradi, N., Talebi, A. and Poormohamadi, S. (2014). Investigating the Effect of Cloud Fertilization on Drought Reduction, (case study: Eskandari watershed) the second national conference on water crisis.
  •  
  • Moradisadeghabadi, N. (2014). Investigating the Effect of Cloud Fertilization on runoff and sediment in watersheds, (case study: zayanderoud basin). Master of Science Degree in Watershed Management Science and Engineering, Yazd University, Iran.
  •  
  • Niromandfard, F., Zakerinia, M. and Zakerinia, B. (2018). Investigating the Effect of Climate Change on River Flow Using IHACRES Rainfall-Runoff Model. Journal of Irrigation Sciences and Engineering, 41(3), 103-117.
  •  
  • Omidvar, K. (2004). Investigating and Analysis of Synoptic and Thermodynamic Conditions of Precipitation Event, Shirkouh Region. Geomorphological Researches, Tehran University.
  •  
  • Poormohamadi, S., Dastorani, M. T., Massah Bavani, A. R., Gudarzi, M., Jafari, H. and Rahimian, M. H. (2017). Effects of climate change on river runoff and provide solutions to adapt to its effects (Case Study: Tuyserkan Basin, Hamedan Province). Jwmseir, 11 (37), 1-12.
  •  
  • Poormohamadi, S. and Golkar, F. (2016). The Effect of Cloud Seeding Technology on Surface and Groundwater Resources for Sustainable Basin Management (West Azarbaijan Province), 6th National Iranian Water Resources Management Conference, Kurdistan University of Kurdistan.
  •  
  • Silverman, B. A. (2010). An Evaluation of Eleven Operational Cloud Seeding Programs in the Watersheds of the Sierra Nevada Mountains, Atmospheric Research, 97(4), 526-539.
  •  
  • Verdian, F., Shahedi, K., Habibnejad Roshan, M. and Zarei, M. (2015). Evaluation of Rainfall-Runoff IHACRES Model to Simulate Daily and Monthly Streamflow in Navroud Catchment, Guilan Province. Iranian Water Research Journal, 8(15), 229-233.
  •  
  • World Meteorological Organization (WMO). (1976). Weather Modification Programme PEP Report No.3, pp. 52.
  •  
  • Water Resources Research Center. (2007). Necessity of Revision of Water Transmission Plan in Behesht Abad Basin with Consideration of Origin Basin in the chaharmahal va bakhtiari Province.
  •  
  • Zahraie, B., Poursepahy Samian, H., Nasseri, M., and Taheri, S. M. (2021). Statistical Evaluation of Cloud Seeding Operations in Central Plateau of Iran in the 2015 Water Year. Journal of the Earth and Space Physics, 47(1), 187-203.
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
دوره 74، شماره 4
اسفند 1400
صفحه 905-916

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 فروردین 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 22 دی 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 01 اسفند 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار