نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمدرضا مهرپویا

گروه مخاطرات زیست‌محیطی، پژوهشکده سوانح طبیعی، تهران، ایران

چکیده

زمین‌لغزش‌ها یکی از مخرب‌ترین نوع حرکات دامنه‌ای هستند که در این پژوهش به بررسی استعداد وقوع آن‌ها در حوزه آبخیز چاکرود شهرستان سیاهکل استان گیلان با استفاده از برنامه تریگرز (TRIGRS) پرداخته شده است. این برنامه قادر است مناطق مستعد بروز زمین‌لغزش‌های کم‌عمق ناشی از بارندگی و اثر بارندگی و رواناب بر پایداری دامنه را مورد بررسی قرار ‌دهد. در پژوهش حاضر، ابتدا نقشه‌های موردنیاز برنامه، شامل مدل ارتفاع رقومی، شیب توپوگرافی، جهت جریان رواناب سطحی، خصوصیات زمین‌شناسی مهندسی و تیپ خاک، ضخامت خاک، عمق سطح آب زیرزمینی و داده‌های بارش تهیه شد. در ادامه در سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه‌های تولید شده به‌صورت رستر، به فایل‌های متنی مورد استفاده در برنامه تریگرز تبدیل شده است. با اجرای برنامه، برای هر سلول حداقل ضریب ایمنی پایداری، عمق لغزش و فشار آب منفذی در آن عمق محاسبه شده و به‌صورت فایل متنی ارائه می‌گردد که مجدداً با استفاده از نرم‌افزار GIS این فایل متنی به نقشه رستری تبدیل می‌شود؛ این نقشه توزیع مکانی حداقل ضریب اطمینان و پهنه‌بندی پتانسیل وقوع زمین‌لغزش برای حوضه موردمطالعه می‌باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که این برنامه با دقت بالایی مناطق مستعد وقوع زمین‌لغزش را پس از مدل‌سازی نفوذ و مسیریابی رواناب پیش‌بینی کرده است. این مناطق 37/1395 هکتار معادل 9/8 درصد از مساحت حوزه آبخیز را شامل می‌شود و بر قسمت‌هایی از زون 2، متشکل از خاک‌های با شیل زیاد و حاوی کانی‌های رسی فراوان و زون 3 شامل خاک‌ها و رسوبات لغزشی که در دامنه‌های پرشیب و با ضخامت زیاد خاک است، منطبق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• برنامه تریگرز
• پیش‌بینی زمین‌لغزش
• زمین‌لغزش کم‌عمق
• ضریب ایمنی

عنوان مقاله [English]

Using the TRIGRS program in the analysis of landslide probability (Case study: Chakrod watershed, Gilan)

نویسنده [English]

• Mohammad Reza Mehrpouya

Environmental Hazards Group, Natural Disasters Research Institute, Tehran, Iran

چکیده [English]

Landslides are one of the most destructive types of domain movements, and in this research, the probability of their occurrence in the Chakrod watershed of Siahkal city, Gilan province has been investigated using the TRIGRS program. This program is able to investigate areas prone to shallow landslides caused by rainfall and the effect of rainfall and runoff on the stability of the domain. In the present research, first, the required maps of the program, including the digital elevation model, topographic slope, surface runoff flow direction, engineering geological characteristics and soil type, soil thickness, depth of underground water level and precipitation data were prepared. Next, in the geographic information system (GIS), the maps produced in raster form have been converted into text files used in the TRIGRS program. By running the program, for each cell, the minimum stability safety factor, sliding depth and pore water pressure at that depth are calculated and presented in the form of a text file, which is again converted into a raster map using GIS software; This spatial distribution map is the minimum confidence factor and landslide potential zoning for the studied basin. The results of this research showed that this program has accurately predicted landslide prone areas after infiltration modeling and runoff routing. These areas include 1395.37 hectares equivalent to 8.9% of the area of the watershed and on parts of zone 2, consisting of soils with a lot of shale and containing a lot of clay minerals, and zone 3 including soils and sliding sediments that are on steep slopes and with The thickness of the soil is high, it is consistent.

کلیدواژه‌ها [English]

• TRIGRS program
• : landslide prediction
• shallow landslide
• Safety factor