مریم دایمی؛ امیر رضا کشتکار؛ سعید بازگیر؛ علی افضلی؛ امید کاوسی
چکیده
وقوع خشکسالی بهعنوان یکی از پدیدههای محیطی و بخش جداییناپذیری از تغییرات اقلیمی و مخاطرات طبیعی است که میتواند در هر سرزمینی رخ دهد. خشکسالی هیدرولوژیک به منظور نمایش کاهش جریانهای سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچهها و رودخانهها به کار میرود. تحقیق حاضر به منظور تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و بررسی کارایی ...
بیشتر
وقوع خشکسالی بهعنوان یکی از پدیدههای محیطی و بخش جداییناپذیری از تغییرات اقلیمی و مخاطرات طبیعی است که میتواند در هر سرزمینی رخ دهد. خشکسالی هیدرولوژیک به منظور نمایش کاهش جریانهای سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچهها و رودخانهها به کار میرود. تحقیق حاضر به منظور تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و بررسی کارایی آن در تعیین نوع رژیم جریان و تحلیل منطقهای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزه آبخیز هلیلرود انجام شده است. بدین منظور ابتدا سه منطقه همگن خشکسالی هیدرولوژیک بر پایه سطح آستانه و تحلیل خوشهای تعیین و سپس شاخص جریان پایه در مقیاس روزانه با استفاده از دادههای روزانه دبی در 10 ایستگاه هیدرومتری در مناطق همگن محاسبه شد. نتایج نشان داد میانگین منطقهای شاخص جریان پایه سالانه، با میزان 38/0 با مقدار انحراف معیار 193/0 در دوره آماری بلند مدت ثابت بوده و محدوده شاخص جریان پایه 29/0 – 12/0 میباشد. بر پایه صدکهای 70، 80 و 90 نیز رژیم جریان رودخانه به چهار طبقه تقسیم گردید که مشخص گردید، 100 درصد زیرحوزههای آبخیز منطقه مطالعاتی دارای رژیم ناپایدار بودند. همچنین نتایج پهنهبندی خشکسالی نشان داد که در سطح آستانه 70 جنوب شرقی منطقه در محدوده ایستگاه هیدرومتری دهرود و در سطوح 80 و 90، شمال غربی منطقه در محدوده ایستگاههای بافت و چشمهعروس خشکسالی هیدرولوژیک رخ داده است. نتایج تحقیق حاضر میتواند در ارزیابی تغذیه آب زیرزمینی، سیستمهای تامین آب، مدیریت آبیاری، پایش خشکسالی هیدرولوژیک و ارائه مدلهای منطقه-ای در برآورد ذخیره منابع آب در مناطق فاقد آمار مورد استفاده قرار گیرد.
محمد گلشن؛ اباذر اسمعلی عوری؛ علی افضلی؛ افشین جهانشاهی
چکیده
شناخت حوزههای آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامهریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیهسازی حوزههای آبخیز با استفاده از مدلهای رایانهای بهطور سریع در حال توسعه است و این مدلها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدلهای بارش-رواناب HEC-HMS ...
بیشتر
شناخت حوزههای آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامهریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیهسازی حوزههای آبخیز با استفاده از مدلهای رایانهای بهطور سریع در حال توسعه است و این مدلها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدلهای بارش-رواناب HEC-HMS و IHACRES برای شبیهسازی هیدروگراف سیل در حوزۀ آبخیز کسیلیان با مساحت 8/67 کیلومتر مربع مورد استفاده قرار گرفت. برای تهیۀ نقشههای مورد نیاز برای اجرای مدل HEC-HMS از الحاقیۀ HEC-GeoHMS استفاده شد. دادههای هیتوگراف بر پایۀ گام زمانی 15 دقیقه و هیدروگراف مربوط به آن بر پایۀ گام زمانی یک ساعته به هر دو مدل وارد شد. سپس شبیهسازی هیدروگراف سیل بر پایۀ گام زمانی 15 دقیقه انجام شد. ضرایب آماری CP و RE% برای ارزیابی کارایی مدلها مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر این ضرایب با استفاده از مدل HEC-HMS برای سیلاب 26 نوامبر 1994 بهترتیب 72/0 و 26/118 و برای سیلاب 6 اکتبر 1996 بهترتیب 81/0 و 63/24- و با استفاده از اجرای مدل IHACRES برای سیلاب اول بهترتیب 63/0 و 4/152 و برای سیلاب دوم بهترتیب 79/0 و 6/35- محاسبه شد. نتایج نشان داد که مدلهای مورد استفاده برای شبیهسازی هیدروگراف سیل منطقه از عملکرد قابل قبولی برخوردار هستند و مدل HEC-HMS در مقایسه با مدل IHACRES از عملکرد بهتری برخوردار است.
امیر رضا کشتکار؛ بهناز آصف جاه؛ یوسف عرفانی فرد؛ علی افضلی
چکیده
امروزه کاربری نامناسب اراضی و تخریب منابع طبیعی پیامدهایی مانند افزایش وقایع سیل و فرسایش خاک را بدنبال داشته است. در چنین شرایطی باید با برنامهریزی منسجم در منابع طبیعی با هدف کنترل، احیاء و حفاظت از این منابع اقدام کرد، که مدیریت منابع حوزه آبخیز چنین اهدافی را برآورده خواهد کرد. این تحقیق با هدف مدیریت منابع آبخیز با رویکرد سناریوسازی، ...
بیشتر
امروزه کاربری نامناسب اراضی و تخریب منابع طبیعی پیامدهایی مانند افزایش وقایع سیل و فرسایش خاک را بدنبال داشته است. در چنین شرایطی باید با برنامهریزی منسجم در منابع طبیعی با هدف کنترل، احیاء و حفاظت از این منابع اقدام کرد، که مدیریت منابع حوزه آبخیز چنین اهدافی را برآورده خواهد کرد. این تحقیق با هدف مدیریت منابع آبخیز با رویکرد سناریوسازی، به ارزیابی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی و اکولوژیک حاصل از مدیریت بیولوژیک در حوزه آبخیز دره ناری سروستان پرداخته است. با انتخاب سه فعالیت مدیریت بیولوژیک، هشت سناریوی مدیریتی در منطقه تدوین شد. سپس با استفاده از مدلسازی بر اساس معیارهای فیزیکی، اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی، پیامدهای ناشی از اجرای هریک از سناریوهای مدیریتی و اولویت هریک از سناریوها بر اساس چهار معیار مذکور تعیین گردید. در نهایت گزینه و سناریو برتر با استفاده از تکنیک تصمیمگیری چند معیاره و مدل تاپسیس فازی انجام شد. نتایج نشان داد که سناریو شماره هشت برترین سناریو و دارای اولویت اول بوده است. همچنین نتایج نشان داد، که تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره از توانایی و قابلیت بالایی در بیان ابعاد گوناگون مسئله برخوردار بوده و ابزار مناسبی برای مدیریت جامع منابع حوزههای آبخیز میباشند.
