طیبه مصباح زاده؛ فرشاد سلیمانی ساردو
چکیده
به دلیل سیاستهای نادرست در بخش منابع آب و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کیفیت آب در اکثر دشتهای کشور کاهش یافته است. از این رو بررسی کیفیت آب بهمنظور شرب و کشاورزی از نظر کیفی حائز اهمیت است. با این هدف در این پژوهش به بررسی روند تغییرات بیابانزایی در دشت خاش با استفاده از دو معیار آب زیرزمینی و پوشش گیاهی پرداخته شد ...
بیشتر
به دلیل سیاستهای نادرست در بخش منابع آب و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کیفیت آب در اکثر دشتهای کشور کاهش یافته است. از این رو بررسی کیفیت آب بهمنظور شرب و کشاورزی از نظر کیفی حائز اهمیت است. با این هدف در این پژوهش به بررسی روند تغییرات بیابانزایی در دشت خاش با استفاده از دو معیار آب زیرزمینی و پوشش گیاهی پرداخته شد و نمودارهای شولر و ویلکوکس برای سال‌های 1380، 1387 و 1394 با استفاده از نرم‌افزارهای AquaChem ترسیم شد. همچنین تغییرات مکانی نیز در سطح دشت خاش با نرم‌افزار Arc GIS تهیه گردید و روند تغییرات پوشش گیاهی نیز با استفاده از تصاویر سنجندۀ MOD13A2 و تکنیک سنجش از دور صورت پذیرفت. نتایج با مقایسۀ نمودار شولر نشان داد که تعداد چاه‌هایی که از نظر پارامتر TDS دارای وضعیت غیرقابل شرب هستند طی سال‌های 1387 و 1394 نسبت به سال 1380 افزایش پیدا کردهاند. این در حالی است که سطح اراضی که وضعیت شرب خوبی دارند در طی سال‌های 1387 و 1394 نسبت به 1380 کاهش پیدا کرده و بر سطح اراضی شرب قابل قبول افزوده شده است. مطابق نمودار ویلکوس نیز این نتیجه بهدست آمد که بیشتر چاه‌های منطقه شور تا خیلی شور هستند و استفاده از آنها برای کشاورزی مضر بوده و یا نیاز به تمهیدات است. نتایج روند تغییرات پوشش گیاهی نیز به صورت کاهشی بوده و میزان متوسط شاخص NDVI با گذشت زمان کاهش یافته است. در انتها میتوان چنین نتیجه‌گیری کرد که روند تغییرات در منطقۀ مورد مطالعه در جهت تخریب است. روند تخریبی در منابع پایۀ منطقه مورد مطالعه می‌تواند زنـگ خطری برای مدیران و برنامهریزان شهری و منابع طبیعی باشـد.
آرش ملکیان؛ مهسا میردشتوان
چکیده
امروزه، با توجه به افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. از روشهای زمین‌آمار میتوان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از دادههای کیفی برداشت‌شده ...
بیشتر
امروزه، با توجه به افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. از روشهای زمین‌آمار میتوان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از دادههای کیفی برداشت‌شده از 41 حلقه چاه پیزومتری منطقه، مقادیر پارامترهای کیفی گوناگون در هر چاه بررسی شد. سپس، به کمک روشهای زمین‌آماری کریجینگ، کوکریجینگ و IDW بهترین مدل برای پهنهبندی کیفی آبخوان انتخاب شد. نتایج نشان داد برای بیشتر شاخصهای کیفی آب زیرزمینی بر اساس ارزیابی متقابل و RMSE، کوکریجینگ بهتر از سایر روشها شاخصهای کیفی را شبیهسازی میکند. سپس، از میان پارامترهای کیفی دو پارامتر SAR و EC برای تعیین کیفیت آب آبیاری به روش ویلکوکس انتخاب شد و نقشههای پهنهبندی بر اساس این دو پارامتر با استفاده از امکانات زمین‌آماری نرم‌افزار ArcGIS نسخة 10 تهیه شد. نتایج تعیین کیفیت آب آبیاری در آبخوان نشان داد که 99 درصد سطح آبخوان بر اساس روش طبقهبندی ویلکوکس برای تعیین کیفیت آب آبیاری در ردة خوب (C2S1) و 1 درصد از سطح آبخوان در ردة متوسط (C3S1) قرار می‌گیرد. از نتایج پژوهش حاضر میتوان در مدیریت آبخوان منطقه و همچنین مدیریت آبیاری در کشاورزی منطقه استفاده کرد.
