محمد رحیم فروزه؛ غلامعلی حشمتی؛ حسین بارانی
چکیده
ایران کشوری است با فرهنگ کهن که طی زمانهای طولانی ساکنان آن برای تطبیق با حوادث و رویدادهای اطراف خود بنا به سلیقه و ابتکارات محلی در زمینههای مختلف، طبقهبندیها، اسامی و فنآوریهای گوناگونی را بوجود آوردهاند. این منابع غنی دانش با سرعتی غیر قابل تصور در حال فرسایش هستند که در واقع بخشی از فرآیند تخریب فرهنگهای ...
بیشتر
ایران کشوری است با فرهنگ کهن که طی زمانهای طولانی ساکنان آن برای تطبیق با حوادث و رویدادهای اطراف خود بنا به سلیقه و ابتکارات محلی در زمینههای مختلف، طبقهبندیها، اسامی و فنآوریهای گوناگونی را بوجود آوردهاند. این منابع غنی دانش با سرعتی غیر قابل تصور در حال فرسایش هستند که در واقع بخشی از فرآیند تخریب فرهنگهای محلی و بومی است؛ لذا حفاظت و گردآوری این اطلاعات از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه سعی شد تا بخشی از دانش عشایر ایل بویراحمد در زمینۀ بازشناسی زمان و مکان که نقش چشمگیری را در شکلدهی فعالیتهای گوناگون بهرهبرداری در عرصۀ مرتع ایفا میکند بررسی و مکتوب گردد. این مطالعه در مرتع دیلگان که در زمرۀ مناطق سردسیری استان کهگیلویه و بویراحمد بوده و سکونتگاه ییلاقی طوایفی از عشایر ایل بویر احمد است، صورت پذیرفت. جهت جمعآوری اطلاعات از پژوهش مشارکتی بهره گرفته شد. با توجه به اشراف شبانان مجرب به اجزای زمانی و مکانی، مصاحبهها به دو قسمت مصاحبه از شبانان و سایر افراد تقسیم گردید و از طریق مصاحبۀ آزاد و مشاهده ضمن کار، اطلاعات لازم دربارۀ دانش ایشان نسبت به تقویم محلی و شناسایی مکانهای پیرامون در مرتع کاوش و ثبت شد. در نهایت متن مصاحبهها به شیوۀ تحلیل محتوا تجزیه و ترکیب شده است. نتایج این بررسی مبین آن است که بومیان منطقه در دانش روایی خود تقویم روزانه و سالانهای دارند که فعالیتهای خود را بر طبق آن تنظیم مینمایند. تقویم روزانه ایشان شامل دوازده بخش است که زمانهای مختلف شبانه روز بر مبنای آن نامگذاری میشود. همچنین در تقویم سالانۀ ایشان، ایام مختلف سال در سیزده واحد زمانی متفاوت طبقهبندی شده است که فعالیتهای سالانه عشایر (نظیر کوچ، برداشت محصول، برداشت گیاهان خوراکی و دارویی و ...) منطبق با این تقویم روایی صورت میپذیرد. با توجه به آنچه که گفته شد توصیه میشود موضوع شناسایی الگوهای طبقهبندی و نامگذاری زمان و مکان در نظامهای سنتی روستایی و ایلیاتی از ناحیه متولیان مدیریت مرتع مورد تحقیق بیشتر قرار گیرد تا امکان تحلیل واقع بینانهتری از زمینۀ تحقیق پیش رویشان فراهم شده و راهکارهای عملیتری نیز در جهت پیشبرد اهداف ارائه گردد.
شفق رستگار؛ علی دریجانی؛ حسین بارانی؛ محمد قربانی؛ جمشید قربانی؛ واحد بردی شیخ
چکیده
محصول اصلی مراتع علوفه است. بنابراین، با تعیین ارزش اقتصادی آن، به عنوان یکی از مهمترین کارکردهای تولیدی غیربازاری، میتوان مدیران را در برنامهریزی صحیح و مدیریت بهینة بهرهبرداری از مراتع هدایت کرد. هدف مقالة حاضر، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفة مراتع ییلاقی بلدة نور در استان مازندران است. بدین منظور، تولید ...
بیشتر
محصول اصلی مراتع علوفه است. بنابراین، با تعیین ارزش اقتصادی آن، به عنوان یکی از مهمترین کارکردهای تولیدی غیربازاری، میتوان مدیران را در برنامهریزی صحیح و مدیریت بهینة بهرهبرداری از مراتع هدایت کرد. هدف مقالة حاضر، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفة مراتع ییلاقی بلدة نور در استان مازندران است. بدین منظور، تولید کل علوفه، با استفاده از روش دوبل، در دوازده واحد کاری برآورد شد. با توجه به ناهمگنی علوفههای مرتعی، از نظر اقتصادی، و نبود بازار سازمانیافته جهت مبادله، از قیمتِ معادلِ جو و بهرهگیری از رهیافت ارزشگذاری غیرمستقیم هزینة جایگزین استفاده شد. به منظور همگنسازی ارزش کلیة گیاهان، ارزش کل مواد غذایی قابل هضم (TDN) هر یک از گیاهان علوفهای در تولید همان گونه ضرب شد و ارزش غذایی علوفة تولیدی هر واحد مرتعی محاسبه گردید. با توجه به TDN مشخص جو، معادل وزنی جو برای هر هکتار مرتع مشخص شد که با سناریوهای مختلف قیمتی (تضمینی، جهانی، و تمامشده) ارزش کل تولید علوفه، بر اساس بهای جو، محاسبه شد. نتایج نشان داد از 7/89826 هکتار اراضی مرتعی قابل بهرهبرداری منطقهْ تولید علوفه معادل وزنی جو در هر هکتار 5/276 کیلوگرم اندازهگیری شد. میانگین ارزش سالانة آن، با سه سناریوی قیمتی، 6/64 میلیارد ریال برآورد گردید. این مبلغ معادل با 718900 ریال در هر هکتار اراضی مرتعی نوررود است. مبالغ برآوردشدة ارزش علوفة تولیدی فقط 25 درصد کل ارزش اکوسیستم مرتعی است که بدون هیچگونه سرمایهگذاری و به صورت موهبتی طبیعی بهرهبرداری میشود.