نویسندگان

• محمدعلی زارع‌چاهوکی ¹
• مسعود یوسفی ²
• محمد جعفری ³
• حسین آذرنیوند ³
• مرجان شفیع‌زاده نصرآبادی ⁴

¹ دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

² کارشناس‌ارشد سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی، ایران

³ استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

⁴ دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

در این پژوهش برای بررسی تغییرات پوشش گیاهی در ارتباط با متغیرها محیطی از روش‌های طبقه‌بندی و رسته‌بندی استفاده شد. بدین منظور، اطلاعات پوشش گیاهی و متغیرها رویشگاهی از قبیل پستی و بلندی، اقلیم، خاک و شدت چرای دام در مراتع نیر استان یزد جمع‌آوری شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش نظام مند (تصادفی-سیستماتیک) از طریق قطعه (پلات)‌گذاری در امتداد 3 تا 5 نوار (ترانسکت) 500-300 متری انجام شد. سطح قطعه‌ها به روش سطح حداقل بین 2 تا 100 متر مربع و تعداد آنها با توجه به تغییرات پوشش گیاهی، 30-50 قطعه تعیین گردید. در ابتدا و انتهای هر نوار یک پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتی‌متر نمونه خاک برداشت شد. ویژگی های خاک مانند سنگریزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهک، گچ، ماده آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی اندازه‌گیری شدند. برای طبقه‌بندی پوشش گیاهی از روش TWINSPAN و برای رسته‌بندی از روش‌های PCA و CCA استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که از بین متغیرهای مورد بررسی، ویژگی‌های بافت، هدایت الکتریکی رطوبت قابل دسترس خاک از مهمترین متغیرها تأثیرگذار بر پراکنش پوشش گیاهی منطقه هستند.

کلیدواژه‌ها

• استان یزد
• رسته‌بندی
• طبقه‌بندی
• متغیرها محیطی
• مراتع نیر

عنوان مقاله [English]

Classification and Ordination of Vegetation Cover in Arid and Semi-arid Rangelands (Case study: Nir Rangelands of Yazd Province)

نویسندگان [English]

• Mohammad Ali Zare Chahouki ¹
• Masoud Yousefi ²
• Mohammad Jafari ³
• Hossein Azarnivand ³
• Marjan Shafizadeh Nasrabadi ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

The current research was carried out to find out the most effective environmental factors in plant species occurrence by classification and ordination methods. For this purpose, the study was conducted in Nir rangelands of Yazd province and topography, climate, soil and grazing intensity data of the region were determined. Sampling method was randomized–systematic and within each sampling unit 3-5 parallel transects with 300-500 m length, each containing 30-50 quadrates (according to vegetation variations) were established. Quadrate size was determined for each vegetation type using the minimal area; hence suitable quadrate size for different species was determined 1*2m–10*10m (2-100 m2). Soil samples were taken from 0-30 and 30-80 cm in starting and ending points of each transect. Measured soil properties included gravel, texture, available moisture, saturation moisture, organic matter, lime, gypsum, pH and electrical conductivity. To analyze environmental data, classification (using TWINSPAN) and ordination (using PCA, CCA) were used. The results indicated that soil salinity, texture and available water play the main role in distribution of plant species.

کلیدواژه‌ها [English]

• Classification
• environmental factors
• Nir rangelands
• Ordination
• Yazd province