نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2 *؛ استاد دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 ا؛ استادیار دانشکدة کشاورزی، دانشگاه تهران
4 استادیار دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
بررسی رخداد خشکسالی، به منزلة حادثهای محیطی، از جایگاه ویژهای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامهریزیهای مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی در ایستگاههای منتخب سینوپتیکی شمال غربی ایران با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوی A2 اقدام گردید. بدین منظور، با بهره‌گیری از مدل کوچک مقیاس‌‌کنندة آماری[1] SDSM 4.2.9، ریزمقیاس‌نمایی آماری با کاربرد داده‌های مشاهداتی روزانه، پیشبینیکنندههای مشاهداتی، و نیز پیشبینیکنندههای بزرگ مقیاس مشتق از مدل گردش عمومی جو همراه با صحتسنجی مدلها به‌انجام رسید. سپس، به محاسبة نمایة استانداردشدة بارش[2] (SPI) در مقیاس‌های زمانی مختلف 3، 12، 24، و 48 ماهه در دورة مشاهداتی (۱۳۵۶ ـ 1385) و سه دورة شبیهسازیشدة آتی (مشتمل بر دوره‌های ۱۳۸۶ ـ 1415، ۱۴۱۶ ـ 1445، و ۱۴۴۶ ـ 1475) اقدام گردید. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهندة کاهش بارش متوسط سالانه در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی نسبت به دورة مبنا در ایستگاههای اردبیل، خوی، و ارومیه و نیز افزایش بارش متوسط سالانه در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی نسبت به دورة مبنا در ایستگاه تبریز است. این در حالی است که ایستگاه اردبیل با کاهش 97 میلی‌متری (32 درصدی) بارش متوسط سالانه در دورة چهارم نسبت به دورة مبنا بیشینة مقادیر کاهش را به خود اختصاص داده است. همچنین، نتایج این تحقیق نشان‌دهندة امکان رخداد خشکسالیهایی با شدت، مدت، و فراوانی بیشتر در دوره‌های شبیهسازیشدة آتی است. همچنین، مقایسة نتایج حاصل از ایستگاههای مختلف نشان میدهد که ایستگاه اردبیل در مقیاس‌های زمانی 3، 12، و 24 ماهه شدیدترین دورة خشکی را مبتنی بر بیشینة شدت تجمعی دوره‌های خشکی در میان ایستگاههای مختلف داراست. در مقیاس زمانی 48 ماهه نیز ایستگاه ارومیه با دارابودن شدت تجمعی SPI برابر 78/92- (دورة 49 ماهة خشکی واقع در دورة دوم) شدیدترین دورة خشکی را در میان ایستگاههای مختلف به خود اختصاص داده است.
[1]. Statistical Down Scaling Model
[2]. Standardized Precipitation Index
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation of Climate Change Effect on Drought Characteristics in the Future Period using the HadCM3 model (Case Study: Northwest of Iran)
نویسندگان [English]
- amin salehpour jam 1
- Mohsen Mohseni Saravi 2
- Javad Bazrafshan 3
- Shahram Khalighi 4
چکیده [English]
Investigation of drought event has a great importance in the natural resources management and planning water resources management. In this research, the effect of the climate change on drought characteristics in northwest of Iran was investigated using the HadCM3 model under A2 scenario. The statistical downscaling was executed using SDSM 4.2.9 and observed daily precipitation, observed predictors and large-scale predictors derived from the HadCM3 model. Afterwards the SPI was calculated for different time scales of 3, 12, 24 and 48 months in the observed period of 1977-2006 and three periods of 2007-2036, 2037-2066 and 2067-2096. Obtained results show that the mean annual precipitation at the stations of Ardebil, Khoy and Oroomieh was decreased in the future periods and it was also increased at the station of Tabriz in the future period. The Ardebil station with the depletion of 97 mm (32 %) in the fourth period than the observed period has maximum rate of the depletion. The results also show that the drought occurrence with more intensity, duration and frequency can occur in the future periods. The comparison of the results between different stations shows that the Ardebil station has the most intensity of dry period in time scales of 3, 12 and 24 months based on the maximum cumulative intensity of dry periods among the stations. On the time scale of 48 months, the Oroomieh station with the cumulative intensity of -92.78, has the most intensity of dry period between the different stations.
کلیدواژه‌ها [English]
- climate change
- Drought characteristics
- Statistical Downscaling
- SPI
- Hadcm3 Model
)