نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 موسسه تحقیقات باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22059/jrwm.2022.345013.1667

چکیده

فعالیت‌های انسانی در گستره های منابع طبیعی بر پایداری یا ناپایداری زیست بوم ها تأثیرگذار هستند. بنابراین تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به این فعالیت‌ها می تواند نقش محوری در ارزیابی مسائل و مشکلات محیط‌زیستی ایفا کند و بر پایه نتایج به دست آمده، برای توسعه پایدار برنامه ریزی کرد. این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل فعالیت‌های انسانی در حوزه آبخیز برای بررسی توسعه باغات دیم در اراضی شیبدار و پایدار یا ناپایدار بودن فعالیت های مربوطه انجام شده است. برای این منظور در دو منطقه خشک (بیرجند) و مدیترانه ای (خلخال) مطالعات میدانی به عمل آمد . بر خلاف انتظار در منطقه خشک با حدود 170 میلیمتر بارش، احداث باغات، پیروزمند و همراه با توسعه پایدار بود و در منطقه مدیترانه ای با بیش از 350 میلی متر بارش این طرح، شکست خورده و ناپایدار ارزیابی گردید. از مهمترین عوامل پیروزمندی این طرح در منطقه خشک، برخورداری از دانش بومی در ایجاد بندسارها در مناطق مناسب با جمع‌آوری روان‌آب و رسوبات، با توجه به مواد مادری و خاک حاصل از آن بود. در مقابل، نبود دانش بومی ویا دانش رسمی در منطقه مدیترانه ای و به دنبال آن عدم توجه به محدودیت‌های ‌خاک که برخی متأثر از مواد مادری است، از دلایل اصلی شکست طرح در این منطقه می‌باشد. برای مدیریت پایدار باید به دانش بومی در کنار دانش رسمی توجه ویژه ای داشت تا بر پایه توان اکولوژیک منطقه بتوان تصمیم گیری، برنامه ریزی و مدیریت بهینه را به عمل آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of rainfed orchard development in sloping lands in the two Arid and Mediterranean regions

نویسندگان [English]

  • Mohsen Bagheri Bodaghabadi 1
  • Naser Davatgar 1
  • Shokrollah Hajivand 2

1 Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran

2 Horticultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran

چکیده [English]

Human activities in the range of natural resources affect the sustainability or instability of ecosystems. Therefore, data interpretation and analysis related to these activities can play a pivotal role in assessing environmental issues and problems. The aim of this study was to analyze human activities in the watershed to investigate the development of rainfed orchards on sloping lands and the stability or instability of related activities. For this purpose, field studies were conducted in two regions of arid (Birjand) and Mediterranean (Khalkhal) and the impact of the orchard estabilishment on the lands of these regions was analyzed. Contrary to expectations, in the arid region with about 170 mm of rainfall, the orchard estabilishment was successful and accompanied by sustainable development, and in the Mediterranean region with more than 350 mm of rainfall, this project was considered failed and unstable. One of the most important factors for the success of this project in the arid region was having indigenous knowledge in creating dams in suitable areas by collecting runoff and sediments, according to the parent materials and the resulting soil. In contrast, the lack of indigenous or formal knowledge in the Mediterranean region, followed by a lack of attention to soil constraints, some of which are affected by parent materials, is one of the main reasons for the failure of the project in this region. Based on the results, For sustainable management special attention should be paid to indigenous knowledge along with formal knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Indigenous Knowledge
  • Land Classification
  • Soil morphology
  • Watershed management
  • Ebrahimi P, and Salimi Kochi J. (2018). The role of indigenous knowledge in sustainable development of rural soil and water resources (Case study: Ghasab Zalelkan Village, Babol city). Iranian Journal Of Watershed Management Science And Engineering, 11 (39), 39-48, URL: http://jwmsei.ir/article-1-567-fa.html
  • Eftekhari R. and Bouzarjomehry K. (2005). The Position of Indigenous Knowledge (IK) in Sustainable Rural Development: An Analytic View Rural Development. Modarres Human Sciences, 9 (1), 17-45 URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-11270-fa.html
  • Ellis, E. C., Kaplan, J. O., Fuller, D. Q., Vavrus, S., Goldewijk, K. K., and Verburg, P. H. (2013). Used planet: A global history. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110 (20), 7978-7985.
  • Faricic, J., and Juran, K. Human. (2021). Footprints in the Karst Landscape: The Influence of Lime Production on the Landscape of the Northern Dalmatian Islands (Croatia). Geosciences, 11, 303.
  • Ghaffari, A., V.R. Ghasemi, V., and De Pauw, E. (2015). Agro-Climatically Zoning of Iran by UNESCO approach. Iranian Dryland Agronomy Journal, 4(1), 63-74. doi: 10.22092/idaj.2015.102248
  • Ghorbani, M., and Kohansal, M. (2010). Factors Influencing Wheat Producer's Willingness to Participate in Green Subsidy Program to Adopt and Use of Soil Conservation Practices (Case Study of Khorasan Razavi Province). Journal Of Agricultural Economics and Development, 24(1), 59-71. doi: 10.22067/jead2.v1389i1.3492
  • Mehdian, P. (2007). The Role of Indigenous Knowledge in Sustainable Agricultural Development, The Second National Conference on Ecological Agriculture of Iran, Gorgan, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources.
  • Modarres R. and Sarhadi A. (2009). Rainfall trends analysis of Iran in the last half of the twentieth century. Journal of Geophysical Research, 114, 1-9. D03101, doi:10.1029/2008JD010707
  • Raheli, H. And Akbari, B. (2016). The Role of Indigenous Knowledge in Sustainable Agriculture, the First National Conference on New Research in Agriculture and Animal Sciences, Tehran, Innovative Science Associates.
  • Roointan, R., Yadollahi, A., Sarikhani Khorami, S., Arab M.M. and Vahdati K. (2018). Rainfed fruit orchards in sloping lands: soil erosion reduction, water harvesting and fruit production. Proc. Int. Symp. on the Role of Plant Genetic Resources in Reclaiming Lands and Environment Deteriorated by Human and Natural Actions. DOI 10.17660/ActaHortic.2018.1190.18
  • Sadeghloo, T., and Azizi damirchiloo, A. (2015). Evaluate the effectiveness of indigenous knowledge in sustainable agricultural development (study of area: Gogtapeh rural district of Bilehsavar county). Journal of Rural Research, 6(2), 389-410. doi: 10.22059/jrur.2015.54914
  • Samii, K., Ghazvine, S. (2011). The importance and role of native germplasm of crops in the future food security of the country, the first national seminar on food security, Savadkuh, Islamic Azad University, Savadkuh Branch.
  • Vaezi, A., Gharehdaghli, H., and Marzvan, S. (2016). The role of slope steepness and soil properties in rill erosion in the hillslopes (a case study: Taham Chai catchment, NW Zanjan). Journal of Water and Soil Conservation, 23(4), 83-100. doi: 10.22069/jwfst.2016.8978.2280
  • fa.wikipedia.org/wiki/Ardabil
  • fa.wikipedia.org/wiki/Birjand
  • Zalasiewicz, J., Waters, C., and Williams, M. (2020). “Chapter 31 - The Anthropocene,” in Geologic Time Scale 2020, eds F. M. Gradstein, J. G. Ogg, M. D. Schmitz, and G. M. Ogg (Amsterdam: Elsevier), 1257–1280. doi: 10.1016/B978-0-12-824360-2.00031-0
  • Zhang Zh., Sheng L., Yang J., Chen X., Kong L. and Wagan B. (2015). Effects of Land Use and Slope Gradient on Soil Erosion in a Red Soil Hilly Watershed of Southern China. Sustainability, 7(10), 14309-14325. doi:10.3390/su71014309
  • Zhu T.X. and Zhu A.X. (2014). Assessment of soil erosion and conservation on agricultural sloping lands using plot data in the semi-arid hilly loess region of China. Journal of Hydrology: Regional Studies 2, 69-83. https://doi.org/10.1016/j.ejrh.2014.08.006