عبدالماجد بستانی؛ شراره پورابراهیم؛ افشین دانه کار
چکیده
شناخت و نقشه‌سازی حساسیت جنگلها به آتشسوزی برای حفظ اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی دارای اهمیت است. این مطالعه با بررسی قابلیت سری‌زمانی تصاویر ماهواره‌ی لندست ۸ و تولید مدلی کارا در بستر سامانه گوگل ارث انجین (GEE) توانست حساسیت جنگل‌های استان کردستان به آتشسوزی را در فاصله زمانی ده سال اخیر از سال ۲۰۱۳ الی ۲۰۲۳ و در دو محدوده‌ی ...
بیشتر
شناخت و نقشه‌سازی حساسیت جنگلها به آتشسوزی برای حفظ اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی دارای اهمیت است. این مطالعه با بررسی قابلیت سری‌زمانی تصاویر ماهواره‌ی لندست ۸ و تولید مدلی کارا در بستر سامانه گوگل ارث انجین (GEE) توانست حساسیت جنگل‌های استان کردستان به آتشسوزی را در فاصله زمانی ده سال اخیر از سال ۲۰۱۳ الی ۲۰۲۳ و در دو محدوده‌ی مطالعاتی واقع در شهرستان‌های مریوان، سروآباد و بانه پهنهبندی کند و اطلاعات ارزشمندی برای مدیریت پیشگیرانه زمین و تخصیص مؤثر منابع به منظور پیشگیری و کاهش تأثیرات آتشسوزی جنگلها در منطقه کردستان ارائه دهد. در این مطالعه برای شناسایی حریق جنگلی از شاخص نسبت سوختگی نرمال شده (NBR) برای تصاویر قبل و بعد از فصل آتشسوزی استفاده شد. به منظور بهبود نتایج طبقه‌بندی شاخص‌های گیاهی، مسکونی و پهنه‌های آبی به عنوان منطقه بدون حریق بارزسازی شدند. برای دست‌یابی به بهترین صحت طبقه‌بندی از مدل جنگل تصادفی (RF) در سامانه GEE استفاده گردیده است. سپس باتهیه نمونههای تعلیمی مناسب از نتایج بارزسازی، طبقه‌بندی تصاویر با مدل RF به تعداد ۵۰ درخت تصمیم‌گیری در سامانه GEE انجام شد. به منظور اطمینان از صحت نمونههای تعلیمی انتخاب شده، نتایج نقشه‌سازی آتشسوزی با دادههای نقطه‌ای حریق اداره‌ی منابع طبیعی استان کردستان مقایسه شد. نتایج طبقه‌بندی در دو محدوده‌ی مطالعاتی جنگلی، منطقه مریوان و سروآباد در سالهای ۲۰۱۶، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ و منطقه بانه در سال ۲۰۱۸ صحت کلی ۹۹ درصد و ضریب کاپای ۹۷/۰ را نشان داد. نتایج حاصل شده در این تحقیق علاوه بر تاکید بر قابلیت تصاویر لندست۸ در نقشه‌سازی حساسیت جنگل، نشان دهنده‌ی صحت قابل قبول مدلRF در این زمینه است.
رضا سیاه منصور؛ نادیا کمالی
چکیده
آتشسوزی سریع‌ترین عامل ایجاد تغییرات گسترده در پوشش گیاهی است. هدف این تحقیق بررسی برخی از این تغییرات است. بنابراین پس از تعیین منطقه معرف ترانسکت‌های چهار عدد ترانسکت 200 متری با فاصله 100 متر و 10 کوادرات یک متر مربعی ثابت بر روی هر یک از آن‌ها، واحدهای نمونه در هر عرصه را تشکیل داد. این سایت در سالهای 1390و 1392 در آتش سوخت و در سالهای ...
بیشتر
آتشسوزی سریع‌ترین عامل ایجاد تغییرات گسترده در پوشش گیاهی است. هدف این تحقیق بررسی برخی از این تغییرات است. بنابراین پس از تعیین منطقه معرف ترانسکت‌های چهار عدد ترانسکت 200 متری با فاصله 100 متر و 10 کوادرات یک متر مربعی ثابت بر روی هر یک از آن‌ها، واحدهای نمونه در هر عرصه را تشکیل داد. این سایت در سالهای 1390و 1392 در آتش سوخت و در سالهای 1397 و 1398 آماربرداری به روش تصادفی- سیستماتیک در آن اجرا گردید. بررسی کلاس‌های خوشخوراکی نشان میدهد در تیمار آتشسوزی غالبیت تولید و تاجپوشش با گونههای مهاجم است. برتری تولید این کلاس علوفه‌ای با مقادیر 05/52 و 1/209 گرم بر متر مربع در عرصه سوخته نسبت به شاهد حفظ شده است. همچنین گندمیان یکساله از نظر تولید و تاجپوشش نسبت به سایر گونه‌ها دارای اختلاف میانگین معنی‌دار میباشند. اما، پهن برگان علفی 5/1 برابر مقدار تولید بیشتری در آتشسوزی نسبت به شاهد داشته‌اند. نتایج نشان میدهد هرچند مقدار تولید در عرصه آتشسوزی بیشتر از شاهد است اما الزاما به افزایش مقدار مجاز علوفه قابل برداشت منجر نشده است. تیپ در عرصه سوخته نسبت به شاهد با جایگزینی یک‌ساله‌ها بجای چندساله‌ها دچار تغییر اساسی گردید. در نتیجه تولید، تراکم و تاج پوشش کلاس‌های خوشخوراکی و فرمهای مختلف رویشی نیز تغییرات اساسی یافت. آتش عامل تغییر وضعیت مرتع از عالی به متوسط است، گرایش در هر دو تیمار مثبت بود. با توجه به شرایط موجود، ایجاد آتش چه عمدی و چه سهوی در مراتع این منطقه از ناحیه رویشی ایران اکیدا توصیه نمی‌شود.
امیر میرزایی موسی وند
چکیده
آتشسوزی یکی از ابزارهای مدیریتی در اصلاح ترکیب پوشش گیاهی علفزارها و مراتع اکوسیستمهای مختلف است. هدف این تحقیق بررسی تغییرات پوشش سطحی و خصوصیات خاک در مراتع کوهستانی شهرستان دلفان تحت تأثیر آتشسوزی بود. آتشسوزی در خرداد سال 1385 صورت گرفت و ویژگیهای پوشش گیاهی بعد از آتشسوزی به مدت 4 سال (از سال 1386 تا سال 1389) و هرسال ...
بیشتر
آتشسوزی یکی از ابزارهای مدیریتی در اصلاح ترکیب پوشش گیاهی علفزارها و مراتع اکوسیستمهای مختلف است. هدف این تحقیق بررسی تغییرات پوشش سطحی و خصوصیات خاک در مراتع کوهستانی شهرستان دلفان تحت تأثیر آتشسوزی بود. آتشسوزی در خرداد سال 1385 صورت گرفت و ویژگیهای پوشش گیاهی بعد از آتشسوزی به مدت 4 سال (از سال 1386 تا سال 1389) و هرسال در اوایل تیرماه پایش و اندازهگیری شد. در نزدیک محل آتشسوزی، منطقۀ شاهد (بدون آتشسوزی) تعیین گردید. نمونهبرداری پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک، اندازة پلات به روش سطح حداقل (دو متر مربع) و تعداد پلات به روش آماری (25 پلات برای هر سایت) تعیین شد. در مجموع دادههای مربوط به 8 سایت (4 سایت آتشسوزی و 4 سایت شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. در هر سایت 4 ترانسکت 50 متری مستقر گردید و سپس در امتداد هر ترانسکت 5 پلات مستقر شد. نمونههای خاک از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت از عمق 30-0 سانتیمتر برداشت شد (در مجموع 96 نمونه). برای مقایسة میانگین عوامل مورد بررسی در دو منطقۀ شاهد و آتشسوزی، از آزمون تی مستقل و برای مقایسۀ سالهای مختلف، از تجزیة واریانس یکطرفه و آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد، در پایان سال چهارم، مقدار تولید علوفه در منطقۀ آتشسوزی به 334 کیلوگرم علوفۀ خشک در هکتار افزایش یافت که دارای اختلاف معنیداری در سطح احتمال 99 درصد با منطقۀ شاهد میباشد (01/0P <). همچنین درصد پوشش و تراکم گراسهای چند ساله و فوربها در منطقۀ دچار آتشسوزی نسبت به منطقۀ شاهد افزایش یافت و دارای اختلاف معنیداری میباشند (01/0P <). درصد پوشش بوتهایها از 16 درصد در منطقۀ شاهد به 11 درصد در منطقۀ آتشسوزی کاهش یافت (01/0P <) و پوشش خاک لخت در منطقۀ آتشسوزی به 10 درصد کاهش یافت که دارای اختلاف معنیداری در سطح احتمال 99 درصد با منطقۀ شاهد میباشد (01/0P <). آتشسوزی باعث افزایش مادۀ آلی، هدایت الکتریکی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر و درشت شدن بافت خاک گردید (01/0P <). بر اساس نتایج این تحقیق، آتشسوزی در دراز مدت با کاهش گیاهان بوتهای و افزایش گندمیان چندساله و فوربها، افزایش تولید علوفه و در نتیجه تغییرات عناصر غذایی خاک تأثیر مثبتی در اکوسیستم مرتع داشته است.
اسماعیل شیدای کرکج؛ عیسی جعفری؛ رقیه جهدی
چکیده
آتشسوزی از مهمترین عوامل اثرگذار بر اکوسیستمهای طبیعی است. این مطالعه به منظور بررسی اثر آتشسوزی بر ویژگیهای شیمیایی خاک، بانک بذر خاک و پوشش گیاهی در مراتع کوهستانی یکه برماق واقع در بخش جنوبی پارک ملی گلستان انجام شد. پس از تعیین منطقۀ شاهد و آتشسوزی، نمونهبرداری با استفاده از 5 ترانسکت 200 متری و 5 پلات یک متر ...
بیشتر
آتشسوزی از مهمترین عوامل اثرگذار بر اکوسیستمهای طبیعی است. این مطالعه به منظور بررسی اثر آتشسوزی بر ویژگیهای شیمیایی خاک، بانک بذر خاک و پوشش گیاهی در مراتع کوهستانی یکه برماق واقع در بخش جنوبی پارک ملی گلستان انجام شد. پس از تعیین منطقۀ شاهد و آتشسوزی، نمونهبرداری با استفاده از 5 ترانسکت 200 متری و 5 پلات یک متر مربعی بر روی هر ترانسکت انجام شد و درصد پوشش تاجی، تراکم و تولید فرمهای رویشی ثبت گردید. در هر ترانسکت نیز یک پلات به صورت تصادفی جهت بررسی ویژگیهای خاکی و بانک بذر خاک انتخاب شد، به طوریکه نمونههای خاک به منظور بررسی ویژگیهای خاک از عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتر و نمونههای مورد استفاده جهت بررسی بانک بذر خاک نیز از دو عمق 5- 0 سانتیمتر و 10-5 سانتیمتر برداشت شد. به منظور بررسی اختلاف پارامترهای مورد مطالعه بین سایت‌های مورد نظر از آزمون‌های آماری تی مستقل و اختلاف بین عمق اول و دوم هر سایت از آزمون تی جفتی استفاده شد. مقایسۀ ویژگیهای خاک نشان میدهد، فاکتور اسیدیته، پتاسیم، نیتروژن، فسفر، کربن، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی در منطقۀ آتشسوزی بیشتر از شاهد بودند. طبق نتایج بهدست آمده میزان غنا و تنوع گونه‌ای منطقۀ شاهد نسبت به آتشسوزی بیشتر بوده است. علاوه بر این، تنوع و غنای بانک بذر خاک در عمق اول نسبت به عمق دوم، در هر دو منطقه بیشتر بوده است.
اعظم کریمی؛ عطالله ابراهیمی؛ اسماعیل اسدی بروجنی؛ پژمان طهماسبی؛ رحمان توکلی
چکیده
یکی از مهمترین عوامل تهدید کنندۀ جنگلها و مراتع، آتشسوزیهای عمدی و غیرعمدی است که در چند سال اخیر منجر به تخریب بخش وسیعی از منابع طبیعی شده است. مطالعه و ارائۀ تدابیر مدیریتی میتواند نقش کنترل کنندهای برای مقابله با این بحران ایفا کند. مطالعۀ حاضر، جهت شناسایی و ارزیابی مهمترین فاکتورهای تاًثیرگذار بر مهار آتشسوزی ...
بیشتر
یکی از مهمترین عوامل تهدید کنندۀ جنگلها و مراتع، آتشسوزیهای عمدی و غیرعمدی است که در چند سال اخیر منجر به تخریب بخش وسیعی از منابع طبیعی شده است. مطالعه و ارائۀ تدابیر مدیریتی میتواند نقش کنترل کنندهای برای مقابله با این بحران ایفا کند. مطالعۀ حاضر، جهت شناسایی و ارزیابی مهمترین فاکتورهای تاًثیرگذار بر مهار آتشسوزی و شناسایی مناطق با ضریب خطر آتشسوزی بالا طراحی گردید. برای این منظور، رابطۀ بین3 گروه عوامل انسانی (انگیزشی)، عوامل بیوفیزیکی، عوامل تجهیزات و امکانات مشتمل بر 26 متغیر (متغیرهای مستقل) بر تعداد وقوع آتشسوزیهای رخ داده (متغیر وابسته) در دهستانهای استان چهارمحال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. از روش رگرسیون وزندار فضایی (GWR) برای تهیۀ نقشۀ پهنهبندی تعداد آتشسوزیهای رخ داده، طی سالهای 1386 تا 1392و تعیین ارتباط آن با متغیرهای مستقل استفاده گردید. نتایج نشان داد از بین 26 متغیر مورد بررسی، تعداد 6 متغیر شامل میزان حقوق دریافتی ماهیانه (61/0R=- و 08/8VIF=)، تعداد نیروی محافظ (56/0R=- و 81/10VIF=)، تعداد پاسگاه حفاظتی (54/0R=- و 2/2VIF=)، متوسط سن افراد محافظ (53/0R= و 71/9 VIF=)، متوسط شیب عرصههای طبیعی (50/0R= و 99/8 VIF=)، تعداد پرسنل افتخاری (42/0R=- و 11/15 VIF=) به ترتیب دارای بیشترین تأثیرگذاری بر روی تعداد آتشسوزیهای رخ داده بودند. در نهایت طبق نقشۀ پهنهبندی ترسیم شدۀ دهستانهای وردنجان، میزدج علیا، پشتکوه اردل و ارمند دارای بیشترین خطرپذیری و دهستان میانکوه موگویی و منج دارای کمترین خطرپذیری از نظر تعداد حریقهای رخ داده بودند.
