اسفندیار جهانتاب؛ علی نجم‌الدین
چکیده
آلودگی فلزات سنگین یکی از جدیترین مشکلات زیستمحیطی است که در سراسر دنیا در حال گسترش میباشد. هدف از این پژوهش تعیین میزان آلودگی و غنیشدگی فلزات سنگین در داخل و اراضی اطراف شهرک صنعتی شیراز است. برای رسیدن به این هدف، تعداد 20 نمونه خاک سطحی از عمق 0 تا 15 سانتیمتر از داخل و اطراف شهرک صنعتی شیراز برداشت شده و غلظت فلزات سرب، ...
بیشتر
آلودگی فلزات سنگین یکی از جدیترین مشکلات زیستمحیطی است که در سراسر دنیا در حال گسترش میباشد. هدف از این پژوهش تعیین میزان آلودگی و غنیشدگی فلزات سنگین در داخل و اراضی اطراف شهرک صنعتی شیراز است. برای رسیدن به این هدف، تعداد 20 نمونه خاک سطحی از عمق 0 تا 15 سانتیمتر از داخل و اطراف شهرک صنعتی شیراز برداشت شده و غلظت فلزات سرب، کروم، آلومینیم، منگنز، مس، روی، استرانسیم، وانادیم، نیکل، کبالت، اسکاندیم، آهن و آرسنیک در آنها با استفاده از روش ICP-MS بررسی شد. نتایج نشان داد غلظت میانگین عناصر مس، سرب، منگنز، کروم، آلومینیم، روی، استرانسیم، وانادیم، نیکل، کبالت، آهن، آرسنیک و اسکاندیم به ترتیب 75، 9/87، 6/541، 3/143، 8/21804، 4/275، 9/439، 3/173، 4/55، 0/12، 3/50579، 8/4 و 7/4 میلیگرم و بر کیلوگرم میباشد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت همۀ عناصر به جز آلومینیم (8/21804 میلیگرم بر کیلوگرم) و اسکاندیم (7/4 میلیگرم بر کیلوگرم) بسیار بیشتر از مقادیر غلظت این عناصر در خاکهای جهانی است. علاوه بر این، در مقایسه با استانداردهای کشورهای چین و کانادا نیز عناصر مس، سرب، روی، وانادیم و کروم غلظتهای بسیار بیشتری از مقادیر استاندارد را نشان میدهند. محاسبۀ ضریب غنیشدگی عناصر مذکور در نمونههای خاک نشاندهندۀ غنیشدگی زیاد عناصر مس (32/8)، سرب (42/5)، روی (04/7)، استرانسیم (15/5)، وانادیم (04/5) و کروم (34/5) است. نتایج تحقیق حاضر گویای آن است که خاکهای منطقه آلوده به فلزات مس، سرب، وانادیم، منگنز و روی هستند، لذا پیشنهاد میشود بایستی با روشهای مختلف سعی در کاهش فلزات در محیط داشت.
رضا نامجویان؛ جمشید قربانی؛ قدرت اله حیدری؛ قربان وهاب زاده
چکیده
فعالیتهای مربوط به استخراج سنگهای معدنی از جمله عوامل تخریب پوشش گیاهی مراتع است. توالی پوشش گیاهی در باطلههای زغال سنگ در ارتباط با تشکیل بانک بذر است. بدین منظور در دو منطقۀ مهم برداشت زغال سنگ در استان مازندران اقدام به مطالعۀ بانک بذر خاک شد تا ترکیب و مقدار بذر گیاهان در باطله و خاک مراتع اطراف مورد شناسایی و مقایسه قرار ...
بیشتر
فعالیتهای مربوط به استخراج سنگهای معدنی از جمله عوامل تخریب پوشش گیاهی مراتع است. توالی پوشش گیاهی در باطلههای زغال سنگ در ارتباط با تشکیل بانک بذر است. بدین منظور در دو منطقۀ مهم برداشت زغال سنگ در استان مازندران اقدام به مطالعۀ بانک بذر خاک شد تا ترکیب و مقدار بذر گیاهان در باطله و خاک مراتع اطراف مورد شناسایی و مقایسه قرار گیرد. نمونههای خاک و باطله قبل از فصل رویش گیاهان از 140 پلات یک متر مربعی در کیاسر و 115 پلات یک متر مربعی در کارمزد سوادکوه برداشت و به مدت هشت ماه در گلخانه برای جوانهزنی نگهداری شدند. بذرهای جوانه زده شناسایی و شمارش شدند. نتایج این تحقیق نشان داد از بانک بذر خاک منطقۀ کیاسر 28 گونۀ گیاهی و منطقۀ کارمزد 23 گونۀ گیاهی جوانه زدند. تعداد 10 و 6 گونۀ گیاهی به ترتیب فقط در بانک بذر باطلههای کارمزد و کیاسر مشاهده شدند. غالبیت بانک بذر باطله در منطقۀ کیاسر با یکسالهها و در منطقۀ کارمزد با چندسالهها و غالبیت پهن برگان علفی بوده است. در منطقۀ کیاسر بانک بذر باطلهها نسبت به بانک بذر مراتع مشجر اطراف از تنوع و غنای کمتری برخوردار بودند اما در منطقۀ کارمزد تفاوت معنیداری بین باطلهها و پوشش گیاهی اطراف از نظر تنوع و غنا مشاهده نشد. با توجه به شرایط سخت جوانهزنی و استقرار گیاهچه در باطلهها و تراکم کم بذر در بانک بذر آن به نظر میرسد احیاء طبیعی پوشش گیاهی در باطلههای زغال سنگ فرآیند کندی باشد که نیاز به استفاده از تیمارهای اصلاح کننده و ورود دستی بذر گیاهان دارد.
نفیسه پناهی قره سو؛ امیر حسین حمیدیان؛ علی طویلی
چکیده
این پژوهش در اطراف مرکز دفن زباله حلقه دره کرج با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه Halimocnemis pilifera و خاک منطقه صورت گرفت. به منظور انجام مطالعه سه پلات50 * 50 متر در جهت باد غالب منطقه استقرار یافت. پلات اول در نزدیکی حوضچههای شیرابه و پلاتهای دوم و سوم بافاصله 500 متری و یک کیلومتری از پلات اول استقرارگردید. در هر ...
بیشتر
این پژوهش در اطراف مرکز دفن زباله حلقه دره کرج با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه Halimocnemis pilifera و خاک منطقه صورت گرفت. به منظور انجام مطالعه سه پلات50 * 50 متر در جهت باد غالب منطقه استقرار یافت. پلات اول در نزدیکی حوضچههای شیرابه و پلاتهای دوم و سوم بافاصله 500 متری و یک کیلومتری از پلات اول استقرارگردید. در هر پلات از گیاه مورد مطالعه با 10 تکرار به تفکیک اندام هوایی و ریشه نمونهبرداری انجام گردید. همچنین 10 نمونه از خاک نیز به طور تصادفی تهیه گردید. به منظور بررسی تفاوت معنیدار غلظت فلزات سرب و نیکل در اندام هوایی و ریشه گیاه در پلاتهای مختلف، دادهها مورد تجزیه واریانس دو طرفه و تعیین تفاوت بین خاک سه پلات از نظر غلظت فلزات سرب و نیکل مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. برای مقایسه میانگینها نیز از آزمون دانکن استفاده گردید. نتایج نشان داد که خاک سه پلات از نظر غلظت فلزات سرب و نیکل تفاوت معنیداری ندارند. همچنین با انجام آزمون t غیرجفتی این نتیجه حاصل گردید که بین اندام هوایی و ریشه گونه از نظر غلظت سرب هیچ تفاوت معنیداری وجود ندارد اما از نظر غلظت نیکل این اختلاف در سطح 5 درصد معنیدار گردید. تفاوت در پلاتها نشان داد که گیاهان در پلات دوم بیشترین غلظت نیکل ( mgkg-127/3) و در پلات سوم بیشترین غلظت سرب (mgkg-1 41/4) را جذب کردهاند. فاکتورهای تجمع و انتقال برای فلزات سرب و نیکل نشان داد که گیاه Halimocnemis pilifera با 75/0 و21/1= TF و 29/0 و 11/1= BCF به ترتیب برای فلزات سرب و نیکل، برای پالایش فلز سرب از خاکهای آلوده مناسب است.
