بهمن کواری؛ یحیی اسماعیل‌پور؛ علی‌اکبر موسوی؛ ام البنین بذرافشان؛ ارشک حلی ساز
چکیده
منبع اصلی آب دشت ارسنجان آب زیرزمینی بوده که در گذشته با کاریز و اکنون با چاه‌های پرشمار در حال بهره‌برداری است. برای آگاهی از شرایط کیفی این منابع، روش‌های تحلیل آماری چندمتغیره و میان‌یابی در سه سال با بارندگی متفاوت به کار گرفته شد. تحلیل عاملی شاخص‌های کلیدی کیفیت آب زیرزمینی را تعیین نمود و نقشه‌سازی با روش‌های میان‌یابی ...
بیشتر
منبع اصلی آب دشت ارسنجان آب زیرزمینی بوده که در گذشته با کاریز و اکنون با چاه‌های پرشمار در حال بهره‌برداری است. برای آگاهی از شرایط کیفی این منابع، روش‌های تحلیل آماری چندمتغیره و میان‌یابی در سه سال با بارندگی متفاوت به کار گرفته شد. تحلیل عاملی شاخص‌های کلیدی کیفیت آب زیرزمینی را تعیین نمود و نقشه‌سازی با روش‌های میان‌یابی انجام شد. نقشه‌های تولید شده با استفاده از روش بهینه‌سازی جنک طبقه‌بندی و مساحت هر طبقه در هر سال محاسبه شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، هدایت الکتریکی (EC)، سختی کل (TH) و غلظت سدیم به ترتیب با بار عاملی ۸۴۳/۰، ۸۸۹/۰ و ۹۹۱/۰ انتخاب شدند. روش میان‌یابی RBF برای پارامتر سدیم، در هر سه سال مورد مطالعه مناسب بود. برای پارامترهای قابلیت هدایت الکتریکی و سختی کل در سال‌های ۱۳۹۴ و ۹۵ روش RBF-MQ و در سال 1397 روش LIP کمترین خطا را داشتند. نقشه‌سازی تغییرات مکانی سه پارامتر یاد شده نشان داد در سال 1395 که بارندگی کمتر از میانگین بوده، مساحت مناطق با مقادیر کم کاهش یافته است. پارامتر غلظت سدیم بدلیل کمیت و کیفیت تغییرات آن پتانسیل مناسبی برای کاربرد به عنوان نشانگر تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در پاسخ به عوامل اقلیمی یاا مدیریتی دارد. به طور کلی پیشنهاد می‌شود در تحلیل کیفیت آب زیرزمینی دشت ارسنجان، عامل مجاورت با دریاچه شور بختگان، علاوه بر عوامل مرتبط با اقلیم و حوزه آبخیز باید در نظر گرفته شود.
راضیه دهقانی؛ محمد جعفری؛ محمدعلی زارع چاهوکی؛ سلمان زارع؛ علی طویلی؛ بابک متشرع زاده
چکیده
استفاده از بیوچار به‌عنوان ماده اصلاح‌کننده خاک یکی از روش‌های نوین بهبود ویژگی‌های خاک و افزایش عملکرد گیاهان می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر افزودن بیوچار طبیعی بر روی ویژگی‌های خاک و عملکرد گیاه مرتعی اروشیا، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 11 تیمار شامل سطوح مختلف بیوچار (صفر، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 درصد وزنی) ...
بیشتر
استفاده از بیوچار به‌عنوان ماده اصلاح‌کننده خاک یکی از روش‌های نوین بهبود ویژگی‌های خاک و افزایش عملکرد گیاهان می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر افزودن بیوچار طبیعی بر روی ویژگی‌های خاک و عملکرد گیاه مرتعی اروشیا، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 11 تیمار شامل سطوح مختلف بیوچار (صفر، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 درصد وزنی) و سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. پس از پایان فصل رشد برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد ماده آلی، آهک، جرم مخصوص ظاهری و حقیقی، درصد تخلخل)، درصد جوانه‌زنی و عملکرد گیاه اروشیا اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که در تمام صفات مورد مطالعه خاک (به غیر از جرم مخصوص حقیقی)، و خصوصیات گیاه اروشیا تفاوت سطوح مختلف بیوچار (01/0a= ) معنیدار بود. افزودن سطوح مختلف بیوچار باعث افزایش اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد تخلخل کل، درصد ماده آلی خاک و کاهش جرم مخصوص ظاهری، درصد آهک و درصد رس، ماسه و سیلت خاک شد.
سید حسن کابلی؛ فرهاد فخری؛ علی اشرف جعفری؛ پرویز بیات
چکیده
گیاهان مختلف اثرات متفاوتی را بر روی ویژگی‌های محیط اطراف خود بهویژه خاک دارند. ویژگی‌های خاک نیز بر اثرات متفاوت این گیاهان بر روی آنها مؤثر است. اثر گیاهان بر تغییرات خاک مثبت یا منفی ارزیابی شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی میزان و نوع تأثیر گیاه لگجی (Capparis spinosa L.) بر روی خصوصیات خاک سه منطقه با ویژگی‌های متفاوت خاک صورت گرفت. ...
بیشتر
گیاهان مختلف اثرات متفاوتی را بر روی ویژگی‌های محیط اطراف خود بهویژه خاک دارند. ویژگی‌های خاک نیز بر اثرات متفاوت این گیاهان بر روی آنها مؤثر است. اثر گیاهان بر تغییرات خاک مثبت یا منفی ارزیابی شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی میزان و نوع تأثیر گیاه لگجی (Capparis spinosa L.) بر روی خصوصیات خاک سه منطقه با ویژگی‌های متفاوت خاک صورت گرفت. خاکهای زیر اشکوب گیاه لگجی در سه عمق 30-0 و 60-30 و 90-60 سانتیمتری در مقایسه با خاکهای بدون پوشش گیاهی در بین محل استقرار این گیاه در سه منطقۀ مختلف جغرافیایی با شش تکرار و مجموعاً 108 نمونه برداشت و در آزمایشگاه برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه‌ها اندازه گیری شد. برای پردازش آماری نتایج از نرم افزار SPSS.21 و برای مقایسۀ خصوصیات اندازهگیری شده از آزمون‌های F و T غیر جفتی استفاده شد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد اثرات گیاه لگجی برروی خصوصیات خاکهای شور به صورت کاهش معنیدار و چشمگیر شوری و املاح خاک، کاهش SAR و بهبود برخی خصوصیات حاصلخیزی مانند افزایش پتاسیم قابل استفاده در این مناطق بود. در خاکهای دارای بافت سبک و متوسط غیر شور، افزایش معنیدار میزان پتاسیم قابل استفاده و کاهش SAR در خاک زیراشکوب لگجی مشهود بود. بنابراین با توجه به اثرات مثبت اکولوژیکی این گیاه میتوان آن را به عنوان گزینهای مطلوب به منظور استفاده در اراضی بیابانی و بهبود وضعیت پوشش گیاهی مورد استفاده قرار داد.
حمید حسینی مرندی؛ محمد مهدوی؛ حسن احمدی؛ بهارک معتمد وزیری؛ عبدالعلی عادلپور
چکیده
نفوذ سیلاب، تغذیۀ مصنوعی، نفوذ از طریق آبخوانهای مجاور و استخراج آب، عوامل و علل تغییرات آب زیرزمینی هستند. ولی غالباً، تشخیص تأثیر و سهم آنها در این تغییرات چالش برانگیز است. هر چند برای درک این تغییرات، پایش تراز سطح آب زیرزمینی و برخی عوامل شیمیایی آن مورد توجه است؛ ولی کافی نبودن دادهها، فاصلۀ زیاد بین اندازهگیریها، ...
بیشتر
نفوذ سیلاب، تغذیۀ مصنوعی، نفوذ از طریق آبخوانهای مجاور و استخراج آب، عوامل و علل تغییرات آب زیرزمینی هستند. ولی غالباً، تشخیص تأثیر و سهم آنها در این تغییرات چالش برانگیز است. هر چند برای درک این تغییرات، پایش تراز سطح آب زیرزمینی و برخی عوامل شیمیایی آن مورد توجه است؛ ولی کافی نبودن دادهها، فاصلۀ زیاد بین اندازهگیریها، تهیۀ دستی و کمدقتی دادهها، تجزیه و تحلیلها را مشکل میکند. در این مقاله سری زمانی روزانۀ دستگاهی هدایت الکتریکی، تراز سفره و دمای آب زیرزمینی با هدف ارزیابی تغییرات و تحلیل رابطۀ آن با اتفاقات سطح آبخوان در یک منطقۀ خشک بررسی می‌شود. در دشت گربایگان فسا، دو دستگاه حساس ثبت نوسانات سطح سفره، دما و شوری در زیر سطح آب زیرزمینی در دو چاه OW2 و W20 با فاصلۀ هزار و دویست متر، نصب شدند. سری‌های زمانی ثبت شده از آذر سال 91 تا تیرماه سال بعد تجزیه و تحلیل شدند. تراز سطح آب در OW2، افت نشان داد ولی در W20، کمی نیز افزایش داشت. متوسط شوری در OW2 3/15پانزده و میلیزیمنس بر سانتیمتر ولی در W20 7/1 بود. نوسانات شوری با نوسانات تراز آب زیرزمینی در OW2 با اعتماد 5/83 درصد همبستگی معکوس نشان داد که از آن میتوان برای تعیین شوری طبقات آب زیرزمینی استفاده کرد.
لیلا کاشی زنوزی؛ شهرام بانج‌شفیعی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطۀ برخی عوامل مبین شوری خاک با پوشش گیاهی حوزۀ آبخیز فوجرد انجام شد. بدین منظور پس از انتخاب تیپ‌های گیاهی شاخص در منطقه و تشکیل واحدهای کاری نسبتاً همگن از نظر خاک و توپوگرافی، از خاک و پوشش گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک نمونه‌برداری شد. تعداد نمونه‌ها با توجه به مساحت دربردارندۀ هر یک از واحدهای همگن تعیین ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی رابطۀ برخی عوامل مبین شوری خاک با پوشش گیاهی حوزۀ آبخیز فوجرد انجام شد. بدین منظور پس از انتخاب تیپ‌های گیاهی شاخص در منطقه و تشکیل واحدهای کاری نسبتاً همگن از نظر خاک و توپوگرافی، از خاک و پوشش گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک نمونه‌برداری شد. تعداد نمونه‌ها با توجه به مساحت دربردارندۀ هر یک از واحدهای همگن تعیین شدند. در هر پلات نوع گونه‌ها و درصد تاج پوشش گیاهی یادداشت شد و اقدام به حفر پروفیل خاک شد. از هر پروفیل خاک بسته به عمق خاک و عمق ریشۀ گیاهان نمونه‌برداری شد و قابلیت هدایت الکتریکی، سدیم تبادلی، نسبت جذب سدیم و درصد جذب سدیم در هر یک از نمونه‌های خاک اندازهگیری شدند. ضریب همبستگی پیرسون عوامل شوری با تیپ رویشی و درصد تاج پوشش گیاهی با استفاده از نرم‌افزار SPSS18.0 محاسبه شد. نتایج نشان داد پوشش گیاهی دارای همبستگی معکوس با عوامل شوری خاک است. با انجام آنالیز واریانس یکطرفه بر اساس آزمون دانکن معلوم شد حضور نوع گونه‌های گیاهی تحت کنترل هدایت الکتریکی خاک (233/0-) و درصد جذب سدیم (167/0-) قرار دارد و درصد تاج‌پوشش گیاهی متأثر از هدایت الکتریکی خاک (194/0-) و مقدار سدیم قابل تبادل (2/0-) است. بنابراین سدیمی بودن خاک، مهم‌ترین عامل محدودکنندۀ پوشش گیاهی در حوزۀ آبخیز فوجرد است.
طیبه مصباح زاده؛ حسن احمدی؛ فریدون سرمدیان؛ محمد جعفری؛ حسین آذرنیوند؛ محمد زارع چاهوکی؛ مریم رستمی
چکیده
این تحقیق جهت ارائة مدلی برای تهیة نقشة شوری با استفاده از داده‌های TM و مقدار شوری (هدایت الکتریکی) در منطقة بوئین‌زهرا انجام گرفت. پردازش‌های لازم، مانند آنالیز مؤلفه‌های اصلی و ایجاد شاخص‌های مختلف بر روی باندهای اصلی انجام شد. 38 نمونه خاک به روش نمونه‌گیری تصادفی (در داخل شبکه‌های 1×1 کیلومتری) از اعماق مختلف خاک برداشت شد. ...
بیشتر
این تحقیق جهت ارائة مدلی برای تهیة نقشة شوری با استفاده از داده‌های TM و مقدار شوری (هدایت الکتریکی) در منطقة بوئین‌زهرا انجام گرفت. پردازش‌های لازم، مانند آنالیز مؤلفه‌های اصلی و ایجاد شاخص‌های مختلف بر روی باندهای اصلی انجام شد. 38 نمونه خاک به روش نمونه‌گیری تصادفی (در داخل شبکه‌های 1×1 کیلومتری) از اعماق مختلف خاک برداشت شد. مختصات دقیق پروفیلها، به کمک GPS، در طی عملیات صحرایی ثبت شد و در عصارة اشباع هدایت الکتریکی (میانگین EC افق شناسایی سطحی خاک تا عمق 0 ـ 15 سانتیمتری) اندازهگیری شد. ارزشهای طیفی باندهای اصلی و شاخص‌های ساختهشده با مقادیر هدایت الکتریکی مربوط به 80 درصد نمونه‌ها بررسی شد. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیونی نشان میدهد در سطح آماری 99 درصد همبستگی معنیداری بین EC با باندهای اصلی و شاخص‌های SI1، SI2، SI3، BI، و NDMI وجود دارد. دقتِ مدل با استفاده از 20 درصد نمونه‌ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مدل بهدستآمده میتواند با ME و RMSE 08/0 و 53/2 dSm-1شوری خاک را پیشبینی کند.
