مهدی قربانی؛ سید امیر حسین گرکانی؛ مینا حمیدی؛ سجاد امیری؛ مجید رحیمی
چکیده
سرمایه اجتماعی به عنوان مجموعه‌ای از ارتباطات، شبکه‌ها، اعتماد، نیازمندی‌ها و نظام‌های مشارکتی در یک جامعه تعریف می‌شود که باعث توانایی آن جامعه در مواجهه با چالش‌ها و بهبود شرایط زندگی اعضای آن می‌شود. این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل سرمایه اجتماعی درون گروهی در سه روستای اسکل‌آباد، اسلام آباد کله‌اسپید و چاه‌احمد اصلی ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی به عنوان مجموعه‌ای از ارتباطات، شبکه‌ها، اعتماد، نیازمندی‌ها و نظام‌های مشارکتی در یک جامعه تعریف می‌شود که باعث توانایی آن جامعه در مواجهه با چالش‌ها و بهبود شرایط زندگی اعضای آن می‌شود. این مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل سرمایه اجتماعی درون گروهی در سه روستای اسکل‌آباد، اسلام آباد کله‌اسپید و چاه‌احمد اصلی در شهرستان تفتان انجام شده است. با توجه به اهمیت مدیریت مشارکتی و تقویت سرمایه اجتماعی، تحلیل پیوند اعتماد و مشارکت در بین افراد این روستاها بسیار ضروری است. از روش تحلیل شبکه برای بررسی پیوندهای اعتماد و مشارکت در بین افراد و روستاهای مورد نظر استفاده شده است. نتایج قبل از اجرای طرح نشان دادند که سطح اعتماد، مشارکت، انسجام و سرمایه اجتماعی پایین بوده است، اما پس از اجرای طرح، این شاخصها بهبود یافته و اعتماد، مشارکت و سرعت گردش بین افراد افزایش یافته است. اجرای طرح باعث افزایش اتحاد و یگانگی در بین افراد روستا شده و سرمایه اجتماعی درون گروهی را افزایش داده است. به عبارت دیگر، ارتباطات بهبود یافته باعث افزایش رفاه اجتماعی و گسترش اعتماد و مشارکت ساکنان روستا شده است.
الهام مهرابی گوهری؛ رقیه شهریاری پور؛ احمد تاج آبادی پور؛ سیدروح اله موسوی
چکیده
این مطالعه با هدف مقایسه کارایی مدلهای رگرسیون درختی (RT)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و مدل عصبی فازی (ANFIS) به‌منظور نقشه‌برداری رقومی بافت خاک در بخشی از اراضی سیرجان انجام شد. بر این اساس در 84 نقطه مشاهداتی با شبکه منظم 2×2 کیلومتر از عمق صفر تا 30 سانتی‌متر، نمونه‌برداری خاک انجام گرفت و اجزای تشکیلدهنده بافت خاک به روش هیدرومتری ...
بیشتر
این مطالعه با هدف مقایسه کارایی مدلهای رگرسیون درختی (RT)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و مدل عصبی فازی (ANFIS) به‌منظور نقشه‌برداری رقومی بافت خاک در بخشی از اراضی سیرجان انجام شد. بر این اساس در 84 نقطه مشاهداتی با شبکه منظم 2×2 کیلومتر از عمق صفر تا 30 سانتی‌متر، نمونه‌برداری خاک انجام گرفت و اجزای تشکیلدهنده بافت خاک به روش هیدرومتری تعیین شد. در این مطالعه نقشه زئومورفولوژی، شاخصهای طیفی و گیاهی سنجش از دور و مشتقات مدل رقومی ارتفاع (DEM) به عنوان دادههای کمکی پیش‌بینی کننده اجزای بافت خاک استفاده شد. سپس مهمترین داده‌ها توسط روش تجزیه مؤلفههای اصلی (PCA) انتخاب شدند. با استفاده از روشPCA ، 8 متغیر توپوگرافی از مشتقات DEM و6 شاخص پوشش گیاهی و طیفی به منظور ورودی مدلها انتخاب شدند. برای بررسی عملکرد مدلهای مختلف در برآورد متغیرهای وابسته (رس، شن و سیلت) از سه روش خطای ضریب تبیین (R2)، خطای متوسط (ME) ،متوسط مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطای مربعات نرمال شده(nRMSE) استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار متوسط مربعات خطا در مدل انفیس برای متغیرهای رس، شن و سیلت به ترتیب 43/1، 98/1 و 10/2 بود و برای متغیر رس 32/4 ، شن 5 و سیلت 54/4 واحد نسبت به رگرسیون درختی کاهش داشت. همچنین پارامترهای نقشه ژئوموفولوژی، شاخص خیسی توپوگرافی، شاخص همواری دره، باند 5 و 6 لندست 8 بیشترین اهمیت نسبی را در پیش‌بینی اجزاء بافت خاک ارائه نمودند. بنابراین، نقش اشکال ژئومورفولوژیک در توزیع و تغییرات بافت خاک بسیار مهم و برجسته است و توجه به این نقشه‌ها در مطالعات خاکشناسی می‌تواند به بهبود پیش‌بینی‌ها در تهیه نقشههای مدیریت‌پذیر خاک کمک کند.
لیلا بیابانی؛ حسن خسروی؛ غلامرضا زهتابیان؛ اسماعیل حیدری علمدارلو؛ بهزاد رایگانی
چکیده
مدلسازی فرسایش خاک در توسعه و اجرای سیاست‌های مدیریت و حفاظت خاک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای درک بهتر توزیع جغرافیایی فرسایش خاک، مدلهای مبتنی بر فضایی فرسایش خاک موردنیاز است. فرسایش بادی از جمله مهمترین جنبه‌های تخریب سرزمین و بیابان‌زایی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود که اثرات منفی اقتصادی، اجتماعی و ...
بیشتر
مدلسازی فرسایش خاک در توسعه و اجرای سیاست‌های مدیریت و حفاظت خاک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای درک بهتر توزیع جغرافیایی فرسایش خاک، مدلهای مبتنی بر فضایی فرسایش خاک موردنیاز است. فرسایش بادی از جمله مهمترین جنبه‌های تخریب سرزمین و بیابان‌زایی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود که اثرات منفی اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی ایجاد می‌نماید. جهت کنترل و کاهش اثرات سوء این پدیده همواره اولین گام، تعیین مناطق حساس به فرسایش بادی است. هدف از این پژوهش مشخص‌کردن مناطق مستعد فرسایش بادی با استفاده از مدل ILSWE در حوزههای آبریز درجه‌دوکویر درانجیر-ساغند، دریاچه نمک و سفیدرود با استفاده از عوامل اقلیمی و زمینی میباشد. این مدل با ترکیب پنج شاخص فرسایندگی اقلیم، فرسایش‌پذیری خاک، سله خاک سطحی، پوشش گیاهی و زبری سطح محاسبه‌شده است. نتایج مدل نشان داد که عامل فرسایندگی اقلیمی شامل بارش، تبخیر و تعرق و باد در این حوزه‌ها متفاوت بوده و بیشترین اهمیت را در پیدایش مناطق حساس به فرسایش بادی داشته است. به عبارتی در حوزه‌ای که میزان بارش افزایش داشته و میزان تبخیر و تعرق و سرعت باد کاهش یابد، درصد مناطق حساس به فرسایش بادی، کاهش، یابد. البته لازم به ذکر است که سایر عوامل مدل، شامل اختلاف پوشش گیاهی، ویژگیهای خاک، وضعیت توپوگرافی و وسعت اراضی بایر، شوره‌زار، تپه‌های ماسه‌ای، مراتع کم‌تراکم و اراضی کشاورزی دیم در سه حوزه مذکور نیز به نتایج این مدل کمک کرده است. بهطورکلی نتایج این مطالعه بینش جدیدی در مورد تعیین مناطق حساس به فرسایش بادی در اقالیم مختلف ارائه می‌کند که می‌تواند برای اولویتبندی مناطقی که تحقیقات بیشتری در آنها موردنیاز است و اقدامات اصلاحی باید اجرا شود، استفاده گردد.
محمد غلامی؛ مجید کاظم زاده
چکیده
استفاده نادرست از منابع آبی، سبب کمبود آب و در پی آن ایجاد مشکلات متعددی برای انسان‌ها شده است. لذا، ارزیابی تنش آبی می‌تواند به مدیریت پایدار منابع آبی کمک کند. شاخص فقر آب (WPI) به عنوان ابزاری ترکیبی، عوامل تاثیرگزار بر وضعیت آب در یک منطقه مشخص را در قالب 5 معیار مهم منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست ارزیابی می‌کند. در پژوهش ...
بیشتر
استفاده نادرست از منابع آبی، سبب کمبود آب و در پی آن ایجاد مشکلات متعددی برای انسان‌ها شده است. لذا، ارزیابی تنش آبی می‌تواند به مدیریت پایدار منابع آبی کمک کند. شاخص فقر آب (WPI) به عنوان ابزاری ترکیبی، عوامل تاثیرگزار بر وضعیت آب در یک منطقه مشخص را در قالب 5 معیار مهم منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست ارزیابی می‌کند. در پژوهش حاضر، استان خراسان رضوی، به 22 محدوده مطالعاتی تفکیک و از WPI به منظور ارزیابی تنش آبی آنها استفاده شد. مطابق نتایج WPI، محدوده درگز با امتیاز 63/50 بهترین و محدوده کاشمر؛ کوهسرخ؛ خلیل‌آباد با امتیاز 20/20 بدترین وضعیت آبی را نسبت به سایر محدوده‌ها به خود اختصاص دادند. میانگین WPI برای کل استان، عدد 41/34 بدست آمد که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی آب میباشد. میانگین 5 معیار منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست نیز برای کل استان به ترتیب 41/19، 35/36، 23/31، 06/38 و 05/47 بدست آمدند که با توجه به مقادیر معیارهای مصرف و منابع، مصرف آب، 96/1 برابر منابع آبی میباشد. بنابراین، بهره‌وری بی‌رویه از منابع آبی، مخصوصا در بخش کشاورزی و عدم توجه به توسعه پایدار و آستانه تاب‌آوری اکوسیستم‌ها به عنوان مهمترین بخش تولید آب، مهمترین اشتباهات استراتژیک مدیریتیِ مسبب بحران آبی شناخته شدند. لذا، ایجاد توازن بین مصرف آب و منابع آبی، اختصاص بخشی از آب به نیاز آبی اکوسیستم‌ها، استفاده از ظرفیت جامعه علمی در مدیریت منابع آب، کاهش وابستگی اقتصادی به کشاورزی و ... می‌توانند به عنوان نقشه راه مدیریت منابع آبی جهت جلوگیری از بحرانی‌تر شدن شرایط موجود باشند.
زینب افضلی؛ سمیه امیرتیموری؛ محمد رضا زارع مهرجردی
چکیده
مراتع نقش مهمی در پایداری اکوسیستم و تأمین مالی بسیاری از مردم جهان دارند. تخریب مراتع نگرانی های زیادی را در سطح جهانی به وجود آورده اســت. نتایج مطالعات نشان می دهد که سطح مراتع، تولیدات مرتعی و رضایت بهره برداران مراتع در ایران کاهش یافته است. لذا هدف این تحقیق، آسیب شناسی و عارضه یابی سیاست های مرتع داری ایران ...
بیشتر
مراتع نقش مهمی در پایداری اکوسیستم و تأمین مالی بسیاری از مردم جهان دارند. تخریب مراتع نگرانی های زیادی را در سطح جهانی به وجود آورده اســت. نتایج مطالعات نشان می دهد که سطح مراتع، تولیدات مرتعی و رضایت بهره برداران مراتع در ایران کاهش یافته است. لذا هدف این تحقیق، آسیب شناسی و عارضه یابی سیاست های مرتع داری ایران در راستای بهره برداری پایدار از مراتع می باشد. این تحقیق از لحاظ ماهیت و هدف، کاربردی و از حیث استراتژی پژوهشی، آمیخته (کیفی-کمی) است. در بخش کیفی با استفاده از روش فرا ترکیب، عارضه های سیاستگذاری مراتع در راستای بهره برداری پایدار از آن ها، احصا و سپس مبتنی بر آن، پرسشنامه تحقیق، ساخته و سپس از روش دلفی با اتکا به نظرات خبرگان دانشگاهی، برای سنجش اهمیت عارضه های مکشوفه استفاده شد. همچنین در بخش کیفی از مقالات مرتبط با موضوع تحقیق در بازه زمانی 15 سال اخیر (1388شمسی/2008 میلادی تا 1402 شمسی/ 2023 میلادی) استفاده شد و ملاک انتخاب منابع بر طبق اشباع نظری داده ها بوده است. جامعه آماری بخش کمی، خبرگان دانشگاهی آشنا به موضوع و علاقمند به همکاری بودند که پانل دلفی را شکل دادند. به منظور دستیابی به هدف تحقیق، از نظرات 9 خبره استفاده شد که نحوه انتخاب آنها براساس نمونه گیری غیراحتمالی گلوله برفی بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که 12 عارضه را می توان به عنوان عارضه های اصلی سیاست های مرتع داری در ایران معرفی نمود.
فرزانه پارسایی؛ احمد فرخیان فیروزی؛ مسعود داوری؛ روح الله تقی زاده مهرجردی
چکیده
ویژگیهای مکانیکی خاک، مانند مقاومت برشی و مقاومت فروروی، نقش مهمی در افزایش سطح تولید محصولات کشاورزی و مدیریت منابع خاک دارند. هدف از این پژوهش تهیه نقشه رقومی مقاومت برشی و فروروی خاک با استفاده از درخت تصمیم تقویت شده با گرادیان (XGBoost)، جنگل تصادفی (RF) و مدل نزدیکترین -k همسایگی (k-NN) در حوزه آبخیز کیلانه واقع در استان کردستان با مساحت ...
بیشتر
ویژگیهای مکانیکی خاک، مانند مقاومت برشی و مقاومت فروروی، نقش مهمی در افزایش سطح تولید محصولات کشاورزی و مدیریت منابع خاک دارند. هدف از این پژوهش تهیه نقشه رقومی مقاومت برشی و فروروی خاک با استفاده از درخت تصمیم تقویت شده با گرادیان (XGBoost)، جنگل تصادفی (RF) و مدل نزدیکترین -k همسایگی (k-NN) در حوزه آبخیز کیلانه واقع در استان کردستان با مساحت 12 هزار هکتار بود. مقاومت فروروی و برشی با دستگاه‌های نفوذسنج دستی و برش‌پره‌ای در 150 نقطه مشاهداتی لایه سطحی (0 تا 10 سانتی‌متری) خاک اندازه‌گیری شد. دادههای طیفی و متغیرهای کمکی مستخرج از مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره سنتینل-2 شاملCHND،VD ، RSP ، CHNBL، Brightness، WE، NDVI، Band12، Greenness، PLC و ویژگی های خاک شامل ماده آلی، آهک، جرم مخصوص ظاهری، میانگین هندسی قطر خاکدانه‌ها، اجزاء بافت خاک (درصد رس، شن، سیلت) و دادههای طیف سنجی نزدیک خاک (LT) به عنوان نمایندگان عوامل خاک‌سازی برای برآورد مقاومت برشی و فروروی خاک استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل XGBoost برای پیش‌بینی مقاومت برشی خاک در لایه سطحی با R2 برابر 61/0، nRMSE برابر 16/0 و مقاومت فروروی خاک در لایه سطحی با R2 برابر 60/0، nRMSE برابر 11/0 نسبت به سایر مدلها دارای دقت بیشتری بودند. به طور کلی مدل XGBoost با استفاده از دادههای طیفی به همراه متغیرهای توپوگرافی و پارامترهای خاک توانستند تغییرپذیری مکانی ویژگیهای مکانیکی خاک را با صحت قابل قبول در منطقه مورد مطالعه برآورد نمایند. نقشههای تهیه شده در این پژوهش می‌توانند بهعنوان الگویی کاربردی در تهیه نقشههای مدیریت پذیر خاک‌ها در مطالعات خاکشناسی کشور مورد استفاده قرار گیرند.
محمدرضا صیادی؛ مهدی قربانی؛ محمد جعفری؛ حمید رضا کشتکار؛ لیلا عوض پور
چکیده
هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین گیاهان دارویی در منطقه ندوشن با استفاده از رویکرد «گلیزری» است. از نظر هدف، این پژوهش کاربردی و از نظر روش، کیفی است. بنیاد روش تحقیق بر نظریه داده بنیاد و رویکرد گلیزری (رویکرد پدیدارشناسی) بنا شده است. همچنین با توجه به ماهیت داده‌ها، روشی اکتشافی با تکیه بر فلسفه استقرایی در ...
بیشتر
هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین گیاهان دارویی در منطقه ندوشن با استفاده از رویکرد «گلیزری» است. از نظر هدف، این پژوهش کاربردی و از نظر روش، کیفی است. بنیاد روش تحقیق بر نظریه داده بنیاد و رویکرد گلیزری (رویکرد پدیدارشناسی) بنا شده است. همچنین با توجه به ماهیت داده‌ها، روشی اکتشافی با تکیه بر فلسفه استقرایی در پیش گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل افراد باتجربه محلی، مدیران و کارشناسان حوزۀ زنجیره تأمین گیاهان دارویی با حداقل پنج سال سابقه کاری مرتبط است. مشارکت‌کنندگان از طریق نمونه‌گیری هدفمند و با در نظر گرفتن ملاک‌های قضاوت نظری انتخاب شده‌اند. برای جمع آوری داده های پژوهش، مصاحبه های عمیق و برنامه ریزی شده ای با ۳۰ نفر از افراد مرتبط با این حوزه انجام شد. این افراد شامل ۱۵ نفر از کشاورزان محلی، ۱۰ نفر از پژوهشگران و کارشناسان و ۵ نفر از واسطه های این زنجیره تامین بودند. برای تحلیل اطلاعات به دست آمده و پیدا کردن عوامل کلیدی تاثیرگذار بر زنجیره تامین، از رویکرد نظریه داده بنیاد استفاده شد. این بررسی به شناسایی ۹ کد کلیدی و ۴۱ کد محوری منجر شد. بر اساس این یافته ها، عوامل تاثیرگذار بر زنجیره تامین گیاهان دارویی شامل آب و هوا، مناسب بودن منطقه برای کشت این گیاهان، سرمایه اولیه مورد نیاز، شرایط نگهداری، حمایت نهادهای مربوطه، سیاست گذاری ها، مدیریت تولید و برداشت گیاهان دارویی، مدیریت فرآوری آنها و استفاده از روش های سالم در بهره وری است. بنابراین، تضمین یک زنجیره تامین پایدار و کارآمد برای حفظ کیفیت، در دسترس بودن و قیمت مناسب گیاهان دارویی، امری حیاتی است.
سروش نامجوفر؛ احمد نوحه گر؛ زینب سازور
چکیده
تالاب هورالعظیم با مساحت 1180 کیلومترمربع در جنوب‌غربی ایران در استان خوزستان قرار دارد و حدود 70 درصد از محدوده تالاب در عراق واقع شده که با چالش خشکسالی و حفاری‌های نفتی روبه‌رو شده است و بسیاری از اراضی جنوبی آن خشک شده و به کانون گردوغبار تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سطوح آلودگی فلزات سنگین در بخش خشک‌شدة این تالاب ...
بیشتر
تالاب هورالعظیم با مساحت 1180 کیلومترمربع در جنوب‌غربی ایران در استان خوزستان قرار دارد و حدود 70 درصد از محدوده تالاب در عراق واقع شده که با چالش خشکسالی و حفاری‌های نفتی روبه‌رو شده است و بسیاری از اراضی جنوبی آن خشک شده و به کانون گردوغبار تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سطوح آلودگی فلزات سنگین در بخش خشک‌شدة این تالاب انجام شد. ابتدا 15 نقطه بر روی تصویر ماهوارهای لندست مشخص شد و از خاکِ خشک شدة تالاب با کوادرات نمونه‌برداری شد و در آزمایشگاه با دستگاه ICP-MS غلظت کادمیوم، مس، سرب، آهن، منگنز و نیکل اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی سطوح آلودگی از شاخصهای زمین‌انباشتگی ژئوشیمیایی (Igeo)، خطر اکولوژیکی (ER)، بار آلودگی (PLI)، خطر بالقوة آلودگی (RI)، امنیت آلودگی (CSI) و درجه اصلاح (mCd) استفاده شد. نتایج نشان داد غلظت کادمیوم، مس، نیکل و سرب بیشتر از حدمجاز آن در میانگین شیل است. بر اساس شاخص Igeo، آلودگی کادمیوم زیاد است و سطح آن متوسط تا شدید است. بر اساس شاخص PI نیز آلودگی کادمیوم و سرب به‌ترتیب زیاد و متوسط است. شاخص Er نشان می‌دهد آلودگی اکولوژیکی کادمیوم قابل‌ملاحظه است، اما دیگر فلزات خطر اکولوژیکی ندارند. میانگین شاخصهای تجمعی ER و PLI به‌ترتیب 193 و 7/9 بهدست آمد و بیانگر خطر اکولوژیکی محتمل برای تمام نقاط است. شاخص امنیت آلودگی CSI برای کادمیوم، مس، نیکل و سرب 52/0، 25/0، 02/4 و 34/0 و شاخص mCd نیز به‌ترتیب 27/0، 4/10، 9/13 و 9/8 بهدست آمد بیانگر شدت خیلی زیاد امنیت آلودگی برای نیکل و کادمیوم است.
بهناز عطائیان؛ علی بادرستانی؛ سعید خسروبیگی بزچلویی؛ محمد مهدی ارتیمانی
چکیده
کربن آلی خاک به عنوان عامل کلیدی در پایداری و حاصل‌خیزی خاک به عنوان یکی از چالش‌های مهم محیط زیستی در مقوله تغییرات اقلیمی بشمار می‌آید. هدف از این تحقیق، پهنه‌بندی کربن آلی خاک در حوزه آبخیز زوجی گنبد استان همدان میباشد. در این تحقیق از اطلاعات مطالعه هواشناسی، خاکشناسی و فرسایش و رسوب حوزه آبخیز معرف گنبد، شامل اطلاعات 49 خاکرخ ...
بیشتر
کربن آلی خاک به عنوان عامل کلیدی در پایداری و حاصل‌خیزی خاک به عنوان یکی از چالش‌های مهم محیط زیستی در مقوله تغییرات اقلیمی بشمار می‌آید. هدف از این تحقیق، پهنه‌بندی کربن آلی خاک در حوزه آبخیز زوجی گنبد استان همدان میباشد. در این تحقیق از اطلاعات مطالعه هواشناسی، خاکشناسی و فرسایش و رسوب حوزه آبخیز معرف گنبد، شامل اطلاعات 49 خاکرخ در لایه 15-0 سانتی‌متری خاک استفاده شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات ابتدا آزمون‌های نرمالیتی (آزمون شپیرو – ویلکα <0.05 )، همگنی واریانس و سپس ارتباط بین متغیرهای مستقل و کربن آلی با استفاده از همبستگی خطی پیرسون در نرم‌افزار SAS انجام شد. همچنین تعیین موثرترین متغییر مستقل با استفاده از تجزیه چند متغیره تجزیه و تحلیل عاملیPCA در نرم‌افزار XlStat 2.1 استفاده شد. به منظور تعیین پراکنش و مقدار کربن آلی خاک در حوزه آبخیز معرف گنبد از مدلسازی با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین بردار پشتیبانSVM و جنگل تصادفی RF در نرم‌افزار R استفاده شد. نتایج نشان داد که 18/78 درصد از تغییرات کربن آلی خاک به چهار مؤلفه وابسته است. درصد رس و نیتروژن به عنوان تاثیرگذارترین متغیر‌ها، بر مقدار کربن آلی خاک انتخاب شدند، به طوری‌که مؤلفه اول درصد رس 34 درصد و مؤلفه دوم نیتروژن 18 درصد تغییرات را در بردارند. با توجه به نتایج حاصل از اجرای مدلهای ماشین پشتیبان بردار و جنگل تصادفی، مدل ماشین پشتیبان بردار با میزان ضریب کارایی 86/0 میزان خطای 05/0 در مرحله آزمون، مدل دقیق‌تری در این مطالعه میباشد.
زینب شیخی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ حاجی کریمی؛ رضا بیات
چکیده
فرسایش خندقی فرآیندی آستانه‌ای است که نقش مهمی در تخریب اراضی و تولید رسوب دارد. شناخت شرایط و اراضی تحت وقوع آن به عنوان یکی از مهمترین شاخصهای شناسایی تخریب اراضی است. در این پژوهش به منظور تهیه نقشه فرسایش خندقی در سطح کشور با بررسی مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و گزارش طرح پژوهشی نسبت به تدقیق موقعیت فرسایش خندقی و ایجاد پایگاه مکانی ...
بیشتر
فرسایش خندقی فرآیندی آستانه‌ای است که نقش مهمی در تخریب اراضی و تولید رسوب دارد. شناخت شرایط و اراضی تحت وقوع آن به عنوان یکی از مهمترین شاخصهای شناسایی تخریب اراضی است. در این پژوهش به منظور تهیه نقشه فرسایش خندقی در سطح کشور با بررسی مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها و گزارش طرح پژوهشی نسبت به تدقیق موقعیت فرسایش خندقی و ایجاد پایگاه مکانی اقدام شد. موقعیت 2719 خندق در هر اقلیم و کاربری شناسایی شد. متغیرهای خاکی، اقلیم، بارندگی، دما و کاربری‌اراضی با استفاده از بررسی متون علمی-پژوهشی و مدل رقومی ارتفاعی 5/12 و 30 متری استخراج شد. آستانه توپوگرافی و درصد فراوانی خندق‌ها در ارتباط با عوامل مذکور تعیین شد. یافته‌های حاصل بیانگر 1328852 هکتار گستره خندق‌ها در سطح کشور است. بیشترین رخداد خندق در اقلیم نیمه‌خشک، طبقه بارندگی 350-250 میلیمتر در سال، مقدار زیاد سیلت ، شیب کمتر از 5 درصد و کاربری زراعت دیم است. بیشترین حد آستانه (ضریب ) در هر دو اقلیم خشک و نیمه‌خشک مربوط به کاربری مرتع است. دامنه ضریب ( متاثر از نوع فرآیند) در اقلیم خشک از 06/0 تا 37/0 و در اقلیم نیمه خشک از 002/0 تا 46/0 متغیر است. در خاک‌های ماسه‌ای به دلیل قابلیت نفوذ بیشتر و در خاک‌های رسی به دلیل قابلیت چسبندگی، مقدار مقاومت در برابر فرسایش خندقی بیشتر از خاک‌های سیلتی است. تخریب پوشش سطحی و رواناب دو نیروی محرک مهم در رخداد خندق است و تحت شرایط تغیر اقلیم در آینده اهیمت بیشتری پیدا خواهند کرد.
نازنین اکبری محمدآباد؛ مژگان سادات عظیمی؛ حسن یگانه؛ مصطفی خوشحال سرمست؛ الهام ملک زاده
چکیده
همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌های خاک منجر به حفظ و پایداری خاک و گونه‌های گیاهی می‌گردد. قارچ‌های مایکوریز آربسکولار (AM) می‌توانند تکثیر، رشد، سلامتی و مقاومت گیاه را نسبت به عوامل گوناگون محیطی افزایش دهند. لاله واژگون گیاهی مرتعی و از ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشور است. هدف از این پژوهش بررسی وجود رابطه همزیستی لاله واژگون زرد ...
بیشتر
همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌های خاک منجر به حفظ و پایداری خاک و گونه‌های گیاهی می‌گردد. قارچ‌های مایکوریز آربسکولار (AM) می‌توانند تکثیر، رشد، سلامتی و مقاومت گیاه را نسبت به عوامل گوناگون محیطی افزایش دهند. لاله واژگون گیاهی مرتعی و از ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشور است. هدف از این پژوهش بررسی وجود رابطه همزیستی لاله واژگون زرد با قارچ‌های AM و همبستگی فراوانی اسپور و کلونیزاسیون مایکوریزی ریشه با برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بود. بدین منظور 30 نمونه خاک به همراه ریشه از رویشگاه لاله واژگون زرد جمع‌آوری و برخی ویژگیهای خاک اندازه‌گیری گردید. ﭘﺲ از رنگ‌آمیزی رﯾﺸﻪﻫﺎ و اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﭙﻮرﻫﺎ از نمونه‌های ﺧﺎک، ﻣﯿﺰان ﮐﻠﻮﻧﯿﺰاﺳﯿﻮن رﯾﺸﻪ و ﺟﻤﻌﯿﺖ اﺳﭙﻮر اﯾﻦ قارچ‌ها اندازه‌گیری ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رابطه همبستگی برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ﺧﺎک ﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ قارچی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. خاک رویشگاه لوم سیلتی، غیرشور، نسبتاً قلیایی با محتوای متوسط ماده آلی و از نظر عناصرغذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم مناسب بود. با مشاهده ساختارهای مختلف قارچی در ریشه لاله واژگون زرد رابطه ﻫﻤﺰﯾﺴﺘﯽ (متوسط کلونیزاسیون 50%) قارچ‌های AM ﺑﺎ گیاه وﺟﻮد داشت و بیانگر وابستگی مایکوریزی گیاه در شرایط رویشگاه بود. رابطه همبستگی بین فراوانی اسپور قارچ با درصد کلونیزاسیون ریشه از نظر آماری در سطح 01/0 معنی‌دار بود. همچنین بین درصد کلونیزاسیون ریشه و فراوانی اسپور با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک رابطه معنی‌داری مشاهده نشد.
)
