نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
بررسی ارتباط خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان خراسان رضوی

مریم آذرخشی؛ جلیل فرزادمهر

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 689-702

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.333753.1620

چکیده
  خشکسالی هواشناسی با تاخیر زمانی بر منابع آب حوزه تاثیر می‌گذارد که منجر به وقوع خشکسالی هیدرولوژیک می‌گردد. ارزیابی تغییرات بارش و خشکسالی برای تعیین بحران‌های آبی موجود و مدیریت منابع آبی الزامی است. این پژوهش در 42 حوزه آبخیز استان خراسان رضوی در طول سال-های 1354-1394 به منظور تعیین رابطه زمانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی انجام ...  بیشتر

کاربرد اطلاعات تشریح خاک‌رخ در برآورد کربن آلی خاک با استفاده از توابع انتقالی خاک

محسن باقری بداغ آبادی؛ محمد جمشیدی؛ زهره مصلح

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 703-718

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.337426.1641

چکیده
  کربن آلی خاک یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های خاک بویژه از دیدگاه محیط زیستی می‌باشد. به همین دلیل مدل‌سازی و برآورد آن بسیار مد نظر قرار گرفته است. در مدل‌سازی‌ها، استفاده از توابع انتقالی خاک به عنوان رویکردی برای برآورد ویژگی‌های خاک با استفاده از داده‌های زودیافت از جایگاه مهمی در علوم خاک برخوردار می‌باشد. اما متأسفانه در این راستا ...  بیشتر

بررسی تمایل به پرداخت جوامع محلی برای حفظ و احیای مناطق بیابانی (مطالعه موردی: دشت گشت- سراوان)

نیک بی بی بزرگزاده؛ محمدرضا ریگی؛ محمدرضا ساسولی؛ فرهاد ذوالفقاری

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 719-730

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.330499.1614

چکیده
  امروزه عوامل تخریب‌کننده محیط‌زیست و منابع طبیعی چنان رو به گسترش است که زنگ خطر نابودی این مواهب طبیعی در همه جای جهان به صدا در آمده است. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش با هدف برآورد تمایل به پرداخت جوامع محلی جهت حفظ و احیای مناطق بیابانی دشت گشت شهرستان سراوان به منظور جلب مشارکت‌های مردم جهت تامین مالی پروژه‌های حفظ و احیای ...  بیشتر

بررسی ارزش رجحانی گیاهان مرتعی منطقه سیریک در استان هرمزگان

عبدالحمید حاجبی؛ محمدامین سلطانی‌پور؛ محمد فیاض

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 731-746

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.326788.1600

چکیده
  به منظور بررسی ارزش رجحانی گیاهان، این مطالعه در مرتع سیریک در استان هرمزگان اجرا شد. برای تعیین ارزش رجحانی در این منطقه از دو روش زمان‌سنجی و تولید و مصرف گونه‌های گیاهی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس ارزش رجحانی در هر دو روش زمان‌سنجی (استفاده از دوربین فیلمبرداری) و درصد بهره‌برداری نتایج یکسانی را به همراه داشت. زیرا که در هر ...  بیشتر

ارائه مدل مفهومی .H.E.V، برای ارزیابی ریسک بهمن‌های برفی (منطقه موردمطالعه: حوزه آبخیز شمشک)

علی رجایی؛ بهارک معتمدوزیری؛ علی اکبر نظری سامانی؛ حسن احمدی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 747-769

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.315196.1554

چکیده
  در این تحقیق 18 متغیر مؤثر بر وقوع بهمن مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این متغیرها مربوط به شرایط: ژئومورفولوژیکی و توپوگرافی، اقلیمی، برف و همچنین برخی فعالیت‌های مرتبط با عوامل انسانی است. در این تحقیق با استفاده از مدل ریسک وارنز (H.E.V.) و استفاده از متغیرهای مؤثر بر وقوع بهمن نقشه ریسک بهمن تهیه و تحلیل شد. با استفاده از سه مدل A.H.P، Garp ...  بیشتر

ارزیابی و تعیین عوامل موثر بر فرسایش و رسوب دهی حوزه های آبخیز، مطالعه موردی: حوزه آبخیز دریاچه ارومیه

محمد طهمورث؛ داوود نیک کامی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 771-784

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.334409.1626

چکیده
  پدیده‌های فرسایش و رسوب دو پدیده اجتناب ناپذیر حوزه‌های آبخیز بوده که تابع عوامل پیچیده‌ای هستند. مشخص نمودن این عوامل و شناخت اثر آنها بر فرسایش و رسوب، به برنامه‌ریزی‌های بهتر برای کاهش خسارات ناشی از فرسایش و رسوب در یک حوضه کمک شایانی خواهد نمود. در این تحقیق برای مشخص کردن عوامل موثر بر رسوبدهی، حوزه آبخیز دریاچه ارومیه به ...  بیشتر

تحلیل روند مشخصه‌های بارش سالانه و فصلی در ناحیه رویشی هیرکانی

پدرام عطارد؛ مهدیه گروسیها؛ محمد جواد مهدی خانی؛ سمیرا بیرانوند

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 785-798

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.331351.1617

چکیده
  این پژوهش با هدف تحلیل روند مشخصه‌های بارش ناحیه رویشی هیرکانی طی دوره سی و سه ساله (2019-1987 یا 1398-1366شمسی) انجام شد. بارش سالانه، فصلی و نیز در دوره‌های یازده ساله (اول (1997-1987)، دوم (2008-1997) و سوم (2019-2008))، هشت ایستگاه هواشناسی همدیدبانی آستارا، رشت، انزلی، رامسر، نوشهر، بابلسر، قائم‌شهر و گرگان تجزیه تحلیل شدند. آزمون ناپارامتری من‌کندال، ...  بیشتر

ارتباط خصوصیات سیمای سرزمین با تنوع گونه‌ای وتنوع عملکرد مراتع نیمه-استپی

سمانه سادات محزونی کچپی؛ پژمان طهماسبی؛ عطاالله ابراهیمی؛ محمد حسن جوری؛ محسن فعال فیض آبادی؛ رضا امیدی پور

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 799-820

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.328502.1608

چکیده
  فرآیندهای اکولوژیکی موجود در مقیاس‌های متفاوت منجر به ایجاد ناهمگنی در سیمای سرزمین شده، موجب تکه‌تکه شدن و از هم‌گسیختگی ساختارهای سیمای سرزمین می‌شوند، در نتیجه موجب تغییرات در خصوصیات تنوع گونه‌ای و عملکردی می‌گردند. لذا هدف از این تحقیق، کمی نمودن خصوصیات لکه‌ها و کلاس‌های تشکیل‌دهنده سیمای سرزمین و تاثیر آنها بر شاخص‌های ...  بیشتر

عوامل موثر بر مشارکت مردم در طرح‌های منابع طبیعی اجرا شده در استان خراسان رضوی

فاطمه محمدآبادی؛ مهدی کلاهی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 821-835

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.325142.1594

چکیده
  مشارکت اجتماعی عاملی مهم در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع انسانی است. این مشارکت در بخش منابع طبیعی نیز نقش به سزایی در دستیابی به مدیریت پایدار ایفا می‌کند و رویکردی مهم در تحقق اهداف و رسیدن به موفقیت در طرح‌های منابع طبیعی است. درهمین راستا، این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر مشارکت مردم در طرح‌های منابع طبیعی اجرا شده، ...  بیشتر

توانایی شاخص‌های گیاهی حاصل از دادههای سنجش از دور به منظور شناسایی و تفکیک مناطق سوخته شده در مراتع نیمه استپی استان چهار محال بختیاری

علی محمدیان؛ اسماعیل اسدی بروجنی؛ عطاالله ابراهیمی؛ پژمان طهماسبی؛ علی اصغر نقی پور برج

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 837-850

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.323095.1588

چکیده
  امروزه استفاده از تصاویر ماهواره‌ای از کم هزینه‌ترین و سریع‌ترین روش‌های ارزیابی مراتع می‌باشد. شاخص‌های گیاهی از مهم‌ترین ابزار‌های سنجش از دوری هستند که جهت نظارت و ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی بخصوص در دوره‌های زمانی پس از آتش‌سوزی و تهیه نقشه‌های مناطق آتش‌سوزی شده در مراتع کاربرد فراوان دارند. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت ...  بیشتر

ارزیابی تأثیر اجرای عملیات آبخیزداری بر ویژگی‌های کمی جریان و رسوب معلق در حوزه آبخیز قلعه‌گل استان لرستان

بهرام میردریکوند؛ علیرضا سپه وند؛ حسین زینی وند

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 851-866

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.336579.1636

چکیده
  در سال‌های اخیر اقدامات گسترده‌ای از نظر کنترل سیل، فرسایش و رسوب در زمینه های تحقیقاتی، مطالعاتی و اجرایی آبخیزداری انجام شده است. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری بر روی خصوصیات جریان و رسوب معلق در دو زیر حوضه از حوضه قلعه گل انجام گرفت. برای مقایسه اثر اقدامات آبخیزداری بر روی میزان جریان و رسوب معلق خروجی از ...  بیشتر

تغییرات مکانی و زمانی مؤلفه های منابع آب در دوره های زمانی گوناگون و به تفکیک کاربری های مهم حوضه آبریززاینده رود

نسار نصیری؛ کیوان اصغری؛ علی اصغر بسالت پور

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 867-888

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.322868.1586

چکیده
  در این پژوهش، تغییرات مکانی و زمانی مؤلفه‌های منابع آبی، شامل منابع آب آبی و آب سبز در چهار نوع کاربری اراضی مهم در حوزه آبریز زاینده رود، و با بهره‌گیری از مدل هیدرولوژیکی نیمه توزیعی SWAT (Soil and Water Assessment Tool) و کامل ترین مجموعه داده توسعه داده شده برای این حوضه، در بازه زمانی 20 ساله (شامل چهار بازه 5 ساله) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه ...  بیشتر

تعیین جریان محیط‌زیستی به روش هیدرولیکی در شرایط کمبود داده در رودخانه چشمه‌لنگان

مهدی وفاخواه؛ محمد طاوسی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 889-903

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.327891.1602

چکیده
  امروزه استفاده از آب‌های سطحی به منظور تامین نیاز‌های متنوع انسان نظیر شرب، کشاورزی و صنعت باعث شده است که سلامت اکوسیستم‌های رودخانه‌ای و نقش آن در سامانه طبیعی به خطر بیفتد. حداقل جریان محیط‌زیستی در رودخانه سطح مطمئنی از حفاظت را برای محیط زیست وابسته به آب مهیاء می‌کند. در پژوهش حاضر مقدار جریان محیط‌زیستی رودخانه چشمه‌لنگان ...  بیشتر

پیش‌بینی اثر بارورسازی ابرها بر رواناب حوزه آبخیز بهشت‌آباد با استفاده از مدل IHACRES

عباس رضائی هارونی؛ رفعت زارع بیدکی؛ سمانه پورمحمدی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 905-916

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.295490.1450

چکیده
  فناوری بارورسازی ابرها راهکاری جدید و نسبتا موثر جهت کاهش اثرات خشکسالی و افزایش آب در دسترس است. بارورسازی ابرها از منعطف‌ترین و به صرفه‌ترین راه‌های مدیریت منابع آب است که می‌تواند موجب افزایش 10 تا 30 درصدی بارندگی سالانه شود. حوزه آبخیز بهشت آباد که در سراب حوزه‌ی آبخیزکارون واقع است، می‌تواند مستعد بارورسازی ابرها در استان ...  بیشتر

اثر تغییرات سطح و ماندگاری پوشش برف بر پوشش گیاهی در استان چهارمحال و بختیاری

لیلا یغمایی؛ رضا جعفری؛ سعید سلطانی؛ حسن جهانبازی

دوره 74، شماره 4 ، اسفند 1400، صفحه 917-938

https://doi.org/10.22059/jrwm.2022.317220.1559

چکیده
  برف از عوامل موثر بر میزان و عملکرد پوشش گیاهی در ارتفاعات می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی اثر شاخص های سطح پوشش برف و ماندگاری پوشش برف بر دو گونه غالب و دارای زوال شامل گون گزی (Astragalus adscendens) و بلوط ایرانی (Quercus brantii) در استان چهارمحال و بختیاری از سال 1382 تا 1395 (2016-2003) می‌باشد. بدین منظور مقادیر شاخص نرمال شده تفاضل برف (Normalized Difference Snow Index ...  بیشتر