نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
تعیین عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) (مطالعۀ موردی: بخشی از مراتع قشلاقی استان سمنان)

سید حسن کابلی؛ حسین آذرنیوند؛ علی اکبر مهرابی؛ حسین ارزانی؛ سید مهدی حشمت الواعظین

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 675-689

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56951

چکیده
  یکی از شیوه‌های مرسوم تحقیق دربارة شناخت موضوع یا تصمیم‌گیری در جوامع توجه به آرای افراد جامعه است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با توجه به دیدگاه‌های جامعة مرتع‌دار مراتع قشلاقی استان سمنان است. در این راستا، عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع به عوامل انسانی (اقتصادی و اجتماعی) و طبیعی (شرایط توپوگرافی، ویژگی‌های اقلیمی، ...  بیشتر

ارزیابی پایداری خاکدانه‏ ها و تعیین مکانیسم ناپایداری خاک‏ های حوضۀ آبخیز طالقان

محسن آرمین؛ حسن احمدی؛ حسن روحی پور؛ علی سلاجقه؛ محمد حسین مهدیان؛ وجیهه قربان نیا خیبری

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 691-710

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56952

چکیده
  با توجه به محدودیت‏های موجود در تعیین میزان حساسیت خاک به فرسایش آبی یا فرسایش‏پذیری خاک از طریق آزمون‏های میدانی، کاربردِ روش‏های آزمایشگاهی روی نمونه‏های کوچک خاک (کمتر از 100 گرم)، افزون بر ساده‌بودن، نیازمند هزینه و وقت کمتری است. نتایجِ پژوهش‏های مختلف در این زمینه بیانگر آن است که از بین روش‏های مختلف آزمایشگاهی، ...  بیشتر

ارزیابی بیابان‌زایی بر اساس دو معیار آب و اقلیم (مطالعۀ موردی: دشت کاشان)

ریحانه مسعودی؛ غلامرضا زهتابیان؛ حسن احمدی؛ شهرام خلیقی سیگارودی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 711-723

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56953

چکیده
  بیابان‌زایی مشکل بسیاری از کشورهاست؛ تا کنون به منظور جلوگیری و مقابله با این پدیده اقدامات و کوشش‌‌هایی انجام گرفته است. یکی از مهم‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی سازمان ملل است. در این پژوهش، با استفاده از مدل IMDPA و با نرم‌افزار GIS، به ارزیابی بیابان‌زایی در دشت کاشان پرداخته شد. دو معیار ...  بیشتر

بررسی تأثیر استفاده از پلیمر فراجاذب آب در نهال‏ کاری عرصه‌های بیابانی از نظر میزان استقرار و هزینه (مطالعۀ موردی: استان سمنان)

محمد جعفری؛ علی طویلی؛ یحیی اسماعیل‌پور؛ حسین آذرنیوند؛ محمد زارع چاهوکی؛ حمید رضا اصغری

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 725-738

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56954

چکیده
  در این پژوهش تأثیر و هزینة کاربرد دو نوع هیدروژل به نام‏های تجاری آکوازورب و هربوزورب بر افزایش استقرار نهال‏ها در دو نوع خاک با شوری 5/4 و 8 دسی‏زیمنس/ متر) مطالعه شد. فراجاذب‏ها در دو سطح 5/0 و 1 درصد وزنی در هنگام کاشت نهال‏ها به صورت هیدراته با خاک مخلوط شد. کاشت نهال‏ها در عرصة طبیعی با استانداردهای دستورالعمل فنی کاشت نهال ...  بیشتر

بررسی تأثیر مالچ سیمانی بر تثبیت ماسه های روان

محمد رضا اختصاصی؛ فاطمه سادات حضیرئی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 739-750

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56955

چکیده
  یکی از روش‏های معمول برای کنترل حرکت ماسه‏های روان مالچ‏پاشی بر سطح آن‏هاست. تا کنون در ایران از مالچ‏های نفتی برای تثبیت تپه‏های ماسه‏ای استفاده می‏شده است. تخریب محیط زیست به وسیلة مالچ‏های نفتی و همچنین هزینه‏های زیاد استفاده از آن‏ها باعث شده است که مراکز پژوهشی کشور در تحقیق بر روی تغییرِ نوع و شیوه‏های مالچ‌پاشی ...  بیشتر

تعیین نقش کاربری‏ اراضی در تولید رسوب معلق و کف بر پایۀ منشأیابی رسوب در حوضۀ طالقانی، خرم‏ آباد

کاظم نصرتی؛ فروزان احمدی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ محمد رضا ثروتی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 751-765

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56956

چکیده
  پدیدة فرسایش خاک از مخرب‏ترین پدیده‏هایی است که موجب خسارت‏های فراوان در بسیاری از مناطق می‌شود. از طرفی، کارایی هرچه بیشتر پروژه‏های حفاظتِ خاک مستلزم آگاه‌بودن از اطلاعاتِ تغییرات زمانی و مکانی رسوبات تولیدی در یک آبخیز است. با توجه به اینکه بخش اعظم رسوب‌های خروجی از یک حوضه طی وقایع زمانی سیلابی انجام می‌شود، تمرکز بر ...  بیشتر

تحلیل آثار توسعه بر تغییرات کاربری اراضی و تغییرات جمعیتی (مطالعۀ موردی: منطقۀ طالقان)

سعیده حیدری؛ علی اکبر مهرابی؛ محسن محسنی ساروی؛ سکینه ساعدی اوجقاز

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 767-778

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56958

چکیده
  سیستم‏های انسانی و طبیعی دینامیک پیچیده‏ای دارند. تغییراتِ سیستم‏های انسانی در سیستم طبیعی بازخوردی بر جای می‏گذارد. در تغییرات کاربری اراضی نه‏تنها عوامل محیطی، مانند شرایط جغرافیایی، اثرگذار است، بلکه فاکتورهای انسانی، مانند تغییرات جمعیتی، نیز اثرگذار است، زیرا تغییرات کاربری اراضی تلفیقی از مسائل فیزیکی و اجتماعی‌- ...  بیشتر

ارزیابی روش‌های درون‌یابی در برآورد آب معادل برف

شهربانو عباسی جندانی؛ علی فتح‌زاده

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 779-793

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56959

چکیده
  برف یکی از مؤلفه‏های اصلی چرخة آب در بسیاری از حوضه‌های کوهستانی دنیاست. با توجه به اینکه جمع‏آوری داده‏های دقیق در این مورد نیازمند صرف وقت و هزینة بسیاری است و گاهی سخت و غیرممکن به نظر می‏رسد، استفاده از روش‏های زمین‌آماری، به منزلة تکنیکی برای تبدیل داده‏های نقطه‏ای به منطقه‏ای، می‏تواند راهگشا باشد. در این تحقیق، ...  بیشتر

تحلیل حساسیت توابع هدف در مدل برنامه‏ ریزی خطی به‏ منظور بهینه‏ سازی کاربری اراضی حوضۀ آبخیز آدینه‌مسجد

حشمت اله آقارضی؛ مهدی مردیان؛ علی اکبر داوودی راد؛ داوود نیک کامی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 795-808

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56960

چکیده
  بهینه‏سازی کاربری اراضی، با استفاده از مدل برنامه‏ریزی خطی، یکی از روش‏های مدیریتی برای رسیدن به پایداری تولید و کاهش فرسایش خاک است. در این میان، تحلیل حساسیت مدل می‏تواند، با بررسی تأثیرپذیری نتایج از تغییرات پارامترهای ورودی، عدم قطعیت در تصمیم‏گیری برنامه‏های مدیریتی را کاهش دهد. بر این اساس، در تحقیق حاضر، با استفاده ...  بیشتر

بررسی کیفیت آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی بر اساس تحلیل های زمین آماری (مطالعۀ موردی: دشت هشتگرد استان البرز)

آرش ملکیان؛ مهسا میردشتوان

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 809-820

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56961

چکیده
  امروزه، با توجه به افزایش بهره‏برداری از منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به استفادة بهینه از این منابع بیش از پیش ضروری به نظر می‏رسد. از روش‏های زمین‌آمار می‏توان برای ارزیابی و پایش کیفیت منابع آب زیرزمینی بهره برد. منطقة مورد مطالعه در تحقیق حاضر آبخوان دشت هشتگرد است. در این تحقیق نخست، با استفاده از داده‏های کیفی برداشت‌شده ...  بیشتر

تحلیل منطقه‌ای فراوانی سیلاب با استفاده از روش رگرسیون چند‌متغیره (مطالعۀ موردی: ایستگاه‌های آب‌سنجی استان قزوین)

جمال مصفایی؛ داود اخضری؛ سعید رشوند؛ جواد عطایی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 821-833

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56964

چکیده
  تعیین دبی اوج سیل برای دوره‏های برگشت مختلف یکی از پارامترهایِ مهمِ طراحیِ سازه‏های کنترل سیل است. مشکل عمدة برنامه‏ریزان در مقابله با سیل فقدان داده یا بی‌کفایتی داده‏های موجود است. تعمیم نتایج از مناطق دارای آمار به مناطق فاقد آمار یکی از مطمئن‏ترین راهکارهاست. هدف اصلی این تحقیق نیز تحلیل منطقه‏ای فراوانی سیلاب در استان ...  بیشتر

مقایسۀ گروه‏های عملکردی گیاهی در اراضی دیم رهاشده و پوشش طبیعی مرتع

محمد جنگجو؛ فریبا نوع دوست؛ فهیمه رفیعی

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 835-851

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56965

چکیده
  این تحقیق به منظور مقایسة صفات و گروه‏های عملکردی گیاهی در مرتع شخم و رهاشده (پس از 28 سال) و مرتع قرق در منطقة بهارکیش قوچان در استان خراسان رضوی انجام شد. در دو سایت شخم‌خورده و شاهد چهل واحد نمونه‏برداری یک متر مربعی به روش سیستماتیک تصادفی مستقر شد. در هر پلات فهرست گونه‏های گیاهی، فراوانی، پوشش تاجی و بیست صفت رویشی، فنولوژیکی ...  بیشتر

تهیۀ نقشۀ تخریب خاک بر مبنای روش ژئوپدولوژی و مدل گلاسود با استفاده از سامانۀ اطلاعات جغرافیایی در شرق استان قزوین

خالد حاجی ملکی؛ سیدروح‌اله موسوی؛ منوچهر گرجی؛ فریدون سرمدیان

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 853-867

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56967

چکیده
  امروزه، توجه به اهمیت حفاظت از منابع خاک در کشاورزی و منابع طبیعی با هدف جلوگیری از تخریب و انحطاط آن ضروری به نظر می‏رسد. تخریب‏ خاک و اراضی، به منزلة عاملی مستقیم، در تهدید محیط زیست جهانی، رفاه انسان و جامعه مشهود است. این تحقیق به منظور تهیة نقشة تخریب خاک در شرق استان قزوین انجام شد. نقشة خاک منطقه، با استفاده از روش ژئوپدولوژی، ...  بیشتر

مطالعۀ بوم شناسی فردی گیاه ریش پهن .Platychaete aucheri Boiss در خشک بوم های جنوب فارس

غلام عباس قنبریان؛ زهرا یزدان پناه

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 869-884

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56968

چکیده
  در این پژوهش، بوم‌شناسی فردی گیاه بوته‏ای و انحصاری ایران با نام ریش‌پهن Platychaete aucheri Boiss. در بخش‏های جنوبی استان فارس، که متعلق به ناحیة رویشی خلیج- عمانی است، مطالعه شد. اطلاعات اقلیمی، پستی و بلندی، خاک‌شناسی و ویژگی‏های تیپ گیاهی (تراکم به روش نزدیک‌ترین همسایه، تاج پوشش به روش ترانسکت نقطه‌ای) و فنولوژی گونه بررسی شد. همچنین، ...  بیشتر

بررسی نقش زمان وقوع بارش در میزان تولید علوفۀ مراتع

مریم آذرخشی؛ محمد مهدوی؛ حسن احمدی؛ حسین ارزانی؛ جلیل فرزادمهر

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، صفحه 885-899

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56970

چکیده
  مراتع از لحاظ ترکیب پوشش گیاهی، وضعیت، گرایش، تولید و ظرفیت چرایی هرساله دستخوش تغییراتی می‌شوند. این تغییرات اغلب تحت تأثیر دو عامل است: نوسانات اقلیمی و تصمیمات مدیریتی. در این تحقیق نقش پراکنش زمانی بارش بر تولید مراتع سه استان ایلام، قم و مرکزی ارزیابی شد. با بررسی نقشه‏های پوشش گیاهی، 10 تیپ در ایلام، 8 تیپ در قم و 10 تیپ در مرکزی ...  بیشتر