نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
اثر تغییر اقلیم بر آشیان اکولوژیک اقلیمی گونه گیاهی (Bromus tomentellus Boiss) با استفاده از مدل Maxent در استان اصفهان

آزاده بذرمنش؛ مصطفی ترکش؛ حسین بشری؛ سعید پورمنافی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 857-867

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.265319.1297

چکیده
  در این مطالعه به منظور مدل‌سازی رویشگاه بالقوه گونه‌ی علف پشمکی Bromus tomentellus Boiss و بررسی اثر تغییر اقلیم بر رویشگاه این گونه‌ در استان اصفهان از مدل‌ حداکثر آنتروپی(MAXENT) استفاده گردید. داده‌های رخداد گونه به وسیله روش طبقه‌بندی تصادفی با استفاده از بازدید‌های میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی شامل 60 مکان مرتعی به عنوان نقاط آموزشی ...  بیشتر

پیش‌بینی مکانی زمین‌لغزش‌های سطحی با استفاده از مدل‌های آماری و یادگیری ماشین (مطالعۀ موردی: حوضه سرخون)

زهرا براتی؛ ابراهیم امیدوار؛ عطااله شیرزادی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 869-884

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.268247.1314

چکیده
  تهیۀ نقشۀ حساسیت­پذیری زمین­لغزش به­عنوان اولین گام مهم در ارزیابی خطر زمین­لغزش محسوب می­شود. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ عملکرد الگوریتم یادگیری ماشین مدل لجستیک درختی (LMT) با مدل آماری رگرسیون لجستیک (LR) به­منظور مدل­سازی حساسیت­پذیری زمین­لغزش در حوضۀ سرخون استان چهارمحال و بختیاری است. بدین­منظور ابتدا نقشۀ پراکنش ...  بیشتر

تهیه نقشۀ رقومی خاک با مدل جنگل‌های تصادفی و ارزیابی تناسب اراضی برای بخشی از منطقۀ آبیک، استان قزوین

سیدعرفان خاموشی؛ فریدون سرمدیان؛ علی کشاورزی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 885-899

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.251188.1225

چکیده
  خاک یک محیط پویا بوده و با مدیریت و کاربری ناصحیح اراضی، به‌راحتی مستعد تخریب می‌گردد. بنابراین افزایش تخریب این منبع محدود، امنیت غذایی جهان را شدیداً در معرض خطر قرار می­دهد. لذا استفادۀ مناسب و پایدار از اراضی به امری مهم و اجتناب‌ناپذیر مبدل شده است. هدف از مطالعۀ حاضر تهیۀ نقشۀ رقومی خاک با استفاده از مدل درخت تصمیم به‌منظور ...  بیشتر

اثر پوشش گیاهی بر ایجاد خرد اقلیم در اکوسیستم‌های مناطق خشک (مطالعۀ موردی: دشت سیستان)

فرهاد ذوالفقاری؛ حسین آذرنیوند؛ حسن خسروی؛ غلامرضا زهتابیان؛ شهرام خلیقی سیگارودی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 901-914

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.234109.1130

چکیده
  تغییر در سطح زمین اثراتی بر اقلیم نزدیک به سطح یا میکروکلیما خواهد داشت. تالاب بین المللی هامون در دهه‌های اخیر خشک و پوشش گیاهی در آن کاهش چشمگیری داشته است. آمارهای ایستگاه سینوپتیک زابل نشان دهندۀ افزایش درجه حرارت این محل می‌باشد‌. برای نشان دادن نقش وضعیت سطح زمین بر میکروکلیمای نزدیک به سطح در سه میکروسایت با درصد پوشش مختلف، ...  بیشتر

مدل سازی مشخصات ژئومتری فرسایش خندقی (مطالعه موردی: استان ایلام)

قباد رستمی زاد؛ علی سلاجقه؛ علی اکبر نظری سامانی؛ جمال قدوسی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 915-928

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.101041.713

چکیده
  یکی از انواع فرسایش­های آبی که موجب تخریب اراضی و بر هم خوردن تعادل در پهنه­های منابع طبیعی می­شود، پدیدۀ فرسایش خندقی است. تخریب اراضی، بر هم خوردن منظر زمین و تعادل اکولوژیک و به مخاطره افتادن منابع زیستی در این مناطق، از جمله موارد دیگری است که پژوهش در مورد فرسایش خندقی به ویژه در شهرستان دره­شهر را گریز­ناپذیر و الزامی ...  بیشتر

تغییر عملکرد پوشش گیاهی مراتع، تحت تأثیر عملیات اصلاح بیولوژیکی (مطالعۀ موردی: مراتع زالوآب آبدانان)

الهام رضایی؛ سمیه دهداری

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 929-938

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.244653.1181

چکیده
  مطالعۀ حاضر به بررسی تأثیر عملیات اصلاحی مرتع بر عملکرد پوشش گیاهی در مرتع زالو آب در فاصلۀ ده کیلومتری جنوب غربی شهرستان آبدانان از توابع استان ایلام پرداخته است. در این مطالعه سه تیمار اصلاحی شامل قرق، بذر­پاشی و کپه­کاری انتخاب و در کنار هر تیمار سایت­هایی به عنوان شاهد انتخاب گردید که دو به دو مجاور هم بودند. نمونه­برداری ...  بیشتر

بررسی کارایی برخی از مالچ های غیرنفتی جهت تثبیت ماسه های روان

سلمان زارع؛ محمد جعفری؛ حسن احمدی؛ حسن روحی پور؛ رضا خلیل ارجمندی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 939-948

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.264506.1294

چکیده
  برای بیش از پنجاه سال، استفاده از مالچ نفتی یکی از راهکارهای تثبیت تپه­های ماسه­ای در ایران بوده است. اگرچه مالچ نفتی از موادی است که در تثبیت ماسه­های روان موفق عمل کرده است، اما با توجه به مشکلات موجود در اجرای مالچ­پاشی با مواد نفتی،‌ استفاده از ترکیبات و روش­های کارآمدتر و ارزان­تر، ضرورت می­یابد. در این راستا، تحقیق ...  بیشتر

ارزیابی عملکرد اکوتیپ‌های گونۀ Elymus hispidus var. hispidus در مناطق رویشی استان کردستان

صلاح الدین زاهدی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 949-962

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.248388.1205

چکیده
  کاشت اکوتیپ­های گونۀ مرتعی Elymus hispidus var. hispidus در ایستگاه پژوهشی بهارستان سنندج به منظور بررسی قدرت استقرار و سازگاری انجام شد. این بررسی از سال 1389 شروع و تا سال 1394 ادامه یافت. برای هر اکوتیپ به مقدار کافی بذر از پایه های مختلف سراسر استان جمع آوری و در پائیز سال 1389 در فاز تکثیر بذر برای هر اکوتیپ کشت شدند. در پائیز سال‌های 90 و 91 اکوتیپ­های ...  بیشتر

تحلیل چند مقیاسۀ مدل هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومورفولوژی (GIUH)

مهدیه سنجری

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 936-971

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.132451.916

چکیده
  با توجه به روند روز افزون استفاده از ابزار سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مطالعات منابع طبیعی از یک سو و پیچیدگی ساز و کارهای زیستی، زمین شناختی، ژئومورفولوژیکی، هیدرولوژیکی و بوم شناختی از سوی دیگر، مقیاس به عنوان مبحثی تأثیر گذاردر حال شکوفایی است. از آنجا که در مطالعات منابع طبیعی بر اساس فاز مطالعه، از نقشه­های با مقیاس گوناگون ...  بیشتر

تحلیل کمی بازخورد پوشش‌گیاهی بر وقوع گرد و غبار در اکوسیستم‌های مناطق خشک (مطالعۀ موردی: استان اصفهان)

طیبه السادات سهرابی؛ عباسعلی ولی؛ ابوالفضل رنجبر فردویی؛ سید حجت موسوی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 973-985

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.273257.1337

چکیده
  پدیدۀ گرد وغبار یکی از عوارض ثانویۀ اکوسیستم­های مناطق خشک و نیمه­خشک است. این پدیده ناشی از بازخورد سیستم در مقابل عوامل متعدد فشار و تخریب می­باشد. یکی از مهم­ترین ارکان اکوسیتم­ها پوشش­گیاهی آن است. از آنجا که عامل پوشش­گیاهی منعکس­کنندۀ عوامل متعدد در اکوسیستم است، لذا می­توان با مطالعۀ رابطۀ تغییرات آن با سایر ...  بیشتر

بررسی تأثیر عملیات بیولوژیک بر روی شاخص‌های عملکردی مراتع (مطالعۀ موردی: مرتع نیاتک سیستان)

مرتضی صابری؛ وحید کریمیان

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 987-996

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.218146.1061

چکیده
  مطالعات ویژگی­های عملکردی لکه­های گیاهی مرتع در شناسایی معرف­های گیاهی مؤثر در سلامت مراتع مناطق خشک و نیمه­­خشک با بهبود بخشیدن شرایط سطح خاک و همچنین شناخت تأثیر عملیات­های اصلاحی مدیریتی و تغییرات شرایط طبیعی در سطح مرتع مؤثر است. بدین منظور در منطقۀ نیاتک سیستان نمونه­برداری در سطح چشم­انداز که دارای شرایط یکسان ...  بیشتر

ارزیابی اثر پوشش جنگلی بر پارامترهای کمی و کیفی رواناب در حوزۀ آبخیز پارک جنگلی چیتگر تهران

اعظم طبرزدی؛ مقداد جورغلامی؛ علیرضا مقدم نیا؛ باریس مجنونیان قراقز؛ پدرام عطارد

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 997-1011

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.257628.1266

چکیده
  در چشم انداز شهری، بسیاری از چالش‌های محیط زیستی نظیر رواناب ناشی از آب رگبار و ریسک سیلاب، آلودگی شیمیایی و ذرات معلق هوا، خاک و آب شهری، جزیره گرمایی شهری و امواج حرارتی تابستانه تشدید می‌شوند. رواناب‌های ناشی از بارش‌های شدید در بسیاری از مناطق جهان منجر به سیل، فرسایش، رسوب و حمل عناصر می‌شوند که پوشش گیاهی جنگلی یکی از مهم‌ترین ...  بیشتر

تحلیل نهادی مدیریت خشکسالی در حوزه آبریز رودخانه قره چای شهرستان ساوه: کاربردی از تحلیل شبکه اجتماعی

امیر علم بیگی؛ محسن ملک لی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1013-1027

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.264125.1291

چکیده
  پدیدۀ خشکسالی طی دهۀ گذشته در ایران همواره رو به افزایش بوده است. این در حالی است که مدیریت خشکسالی به عنوان رویکردی کاربردی می‌تواند به تخفیف اثرات این پدیده کمک کند. در امر مدیریت خشکسالی، نهادها و کارآفرینی نهادی می‌توانند نقشی اساسی در مناطق دچار خشکسالی ایفا نموده و به عنوان راه حلی مناسب جهت افزایش تاب آوری نسبت به خشکسالی باشند. ...  بیشتر

تحلیل نیروهای انسانی محرک در تغییرات کاربری اراضی و مصادیق زمین‌خواری با استفاده از نقشه‏های پوششی و تصاویر ماهواره‏ای (منطقۀ مورد مطالعه: زیر حوزۀ بابلکرود)

محمد عموزاد مهدیرجی؛ غلامعلی جلالی؛ عباس علیپور؛ محمد حسین پاپلی یزدی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1029-1041

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.202002.978

چکیده
  جنگل‏های شمال کشور در طی سنوات گذشته به­دلیل دسترسی آسان، افزایش جمعیت و غیره توسط دخالت‏های انسانی مورد تعرض قرار گرفته است. بررسی تغییرات کاربری یکی از روش‏های اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی می‏باشد. تحقیق حاضر، در زیر حوزۀ بابلکرود به مساحت 14896 هکتار اجرا شد. جمعیت منطقه شامل روستاها، آبادی‏های کوچک و برزگ به‏میزان ...  بیشتر

منشأیابی رسوبات بادی با استفاده از روش شبیه‌سازی مونت‌کارلو

حمید غلامی؛ محمدرضا مهردادی؛ مهدی نجفی؛ مهدی بی نیاز

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1043-1054

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.247408.1197

چکیده
  کمی نمودن سهم منابع رسوبات بادی به منظور اولویت­بندی آن­ها و کاهش یا کنترل فرسایش بادی ضروری می­باشد. هدف از این تحقیق، کمی نمودن عدم­قطعیت سهم منابع رسوبات بادی با استفاده از تکنیک انگشت­نگاری و روش شبیه­سازی مونت­کارلو در دشت سیرجان می­باشد. بدین منظور، 46 نمونۀ سطحی شامل 6 نمونۀ پهنه­های ماسه­ای به عنوان منطقۀ رسوب ...  بیشتر

بررسی تأثیر عوامل محیطی بر تولید اولیة سطح زمین (مطالعة موردی: مراتع هیر- نئور استان اردبیل)

اردوان قربانی؛ فرید دادجو؛ مهدی معمری؛ محمود بیدار لرد

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1055-1071

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.243061.1170

چکیده
  هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین تولید اولیة سطح زمین (تولید اندام‌های هوایی تمام گیاهان مرتعی بدون توجه به خوشخوراکی) و عوامل محیطی (ارتفاع از سطح دریا، شیب دامنه، جهات دامنه، شاخص توپوگرافی، بارندگی فصلی و سالیانه و دمای فصلی و سالیانه) در مراتع هیر- نئور استان اردبیل بود. ابتدا با در نظر گرفتن تیپ‌های گیاهی و عوامل محیطی، تولید اولیة ...  بیشتر

بررسی عوامل موثر بر زمین لغزش و پهنه بندی حساسیت آن درحوزه آبخیز لتیان

اصغر کوه پیما؛ سادات فیض نیا

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1073-1083

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.235737.1141

چکیده
  زمین لغزش هر ساله در نقاط مختلف جهان سبب زیان­های اقتصادی و اجتماعی بسیاری می­شود. این زیان ها می­تواند با استفاده از اقدامات مدیریتی مناسب مانند تهیۀ نقشه­های پهنه­بندی حساسیت زمین لغزش در حوضه تا حد زیادی کاهش یابد. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻬﻨﻪﺑﻨﺪﻱ حساسیت ﺯﻣﻴﻦ ﻟﻐـﺰﺵ ﺑـﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ روش فاصلۀ ماهالانوبیس ...  بیشتر

بررسی مدیریت چوپان در پراکنش دام در مرتع و میزان تطابق آن با نقشۀ شایستگی چرای دام

جواد معتمدی (ترکان)؛ حسین ارزانی؛ مرتضی مفیدی؛ اسماعیل شیدای کرکج؛ سحر بابایی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1085-1098

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.227316.1100

چکیده
  نقش چوپان در نگهداری، مدیریت و پراکنش دام در مراتع، بسیار با اهمیت است. هدایت گله، نقش اساسی در پراکنش چرا و عملکرد مطلوب دام در مرتع دارد. از این­رو ضرورت دارد سیستم شبانی موجود، مورد ارزیابی قرار گیرد و مشخص گردد که دام­ها تا چه حد مطابق معیارها و شاخص­های اکولوژیک، در مکان­های شایسته، چرا داده می­شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ...  بیشتر

تغییر کیفیت علوفه گونه های مورد چرای شتر در منطقه مرنجاب

حمید رضا ناصری؛ ناطق لشکری صنمی؛ سید علی صادقی سنگدهی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1099-1109

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.264225.1292

چکیده
  به منظور تأمین احتیاجات غذایی حیوانات و تولید پروتئین حیوانی، نیاز به تنظیم جیرۀ متعادل و برنامۀ غذایی صحیحی می­باشد که این موضوع خود بر پایۀ شناخت درستی از مواد غذایی علوفه استوار بوده و از طریق تجزیه و تعیین مواد مغذی امکان­پذیر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسۀ کیفیت علوفۀ 7 گونۀ گیاهی مورد چرای شتر شامل Nitraria schoberi، Smirnovia iranica، ...  بیشتر

تأثیر جهت شیب بر عملکرد و شاخص‌های سطحی خاک در مراتع ییلاقی (مطالعة موردی: مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان)

رضا یاری؛ اسفندیار جهانتاب؛ غلامعلی حشمتی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، صفحه 1111-1121

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.263357.1287

چکیده
  با توجه به اهمیت داشتن اطلاعات پوشش گیاهی و خاک در جهات مختلف شیب، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی تأثیر جهت شیب بر پتانسیل­های عملکردی و شاخص­های سطحی خاک در مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان می­باشد. جهت این بررسی از روش تحلیل عملکرد چشم­انداز (LFA[1]) و در جهات اصلی شیب استفاده شد. بدین منظور در چهار جهت اصلی سه ترانسکت 100 متری با فواصل ...  بیشتر