نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری
تأثیر چرای بلندمدت گاو در خصوصیات مورفولوژیک ریشة گونة Brachiaria decumbens و چگونگی توزیع آن در خاک (مطالعة موردی: چراگاه استوایی در کشور مالزی)

مجید آجورلو؛ محبوبه ابراهیمیان؛ رمضانی عبدالله

دوره 67، شماره 3 ، آبان 1393، ، صفحه 333-344

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.52823

چکیده
  هدف این مطالعه کمّی‌سازی واکنش ریشة گونة Brachiaria decumbens به چرای گاو در چراگاه استوایی در کشور مالزی بود. تیمارها عبارت بود از: چرای تناوبی با شدت متوسط (7/2 واحد دامی در هکتار) در بلندمدت (33 سال) و عدم چرا. نمونه‌های ریشه همراه با خاک تا عمق 30 سانتی‌متر برداشت شد. خصوصیات مورفولوژیک ریشه‌ـ یعنی طول، قطر، سطح، و حجم آن‌‌ـ با استفاده از دستگاه ...  بیشتر

پایش بیابان‌زایی دشت گرمسار با تأکید بر دو معیار آب و کشاورزی

علی اذره؛ غلامرضا زهتابیان؛ علی اکبر نظری سامانی؛ حسن خسروی

دوره 68، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 427-439

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56128

چکیده
  پایش در مدیریت جامع‌ به‌ معنای جمع‌آوری و ذخیرة نظام‏مند آمار و اطلاعات از فعالیت‏ها و استراتژی‏هایی است که امکان ارزیابی و گزارش از شرایط کلی محدودة مورد نظر را فراهم می‏نماید. برای پایش ‌‌بیابان‌زایی در ‌دشت گرمسار از مدل IMDPA استفاده شد. با اطلاع از شرایط منطقه، دو معیار آب و کشاورزی معیارهای اصلی در بیابان‌زایی ‌در نظر ...  بیشتر

مقایسه عملکرد فرسایش‌های آبی و بادی در تخریب اراضی مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: دشت جیحون شهرستان خمیر، استان هرمزگان)

محمد اکبریان؛ سیّد حسن کابلی؛ نوازاله مرادی

دوره 65، شماره 4 ، دی 1391، ، صفحه 433-448

https://doi.org/10.22059/jrwm.2012.32043

چکیده
  تعیین حساسیت نسبی اراضی به فرسایش و شناخت عوامل مؤثر بر آن می‏تواند مبنای برنامه‌های حفاظت خاک و مقابله با فرسایش قرار گیرد. این تحقیق با هدف مقایسه نقش فرسایش‌های آبی و بادی در میزان کل فرسایش اراضی منطقه دشت جیحون خمیر، با استفاده از مدل‌های IRIFR.E.A[1] و [2]PSIAC و بندهائی از روش منشاءیابی رسوب انجام شده است. جهت برآورد فرسایش آبی ...  بیشتر

بررسی اثر ویژگی‌های شیمیایی خاک و تاج‌پوشش درخت کنار (Ziziphus spina-christi L.) بر خصوصیات بانک بذر خاک

محرم اشرف زاده؛ رضا عرفانزاده

دوره 66، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 477-491

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50025

چکیده
  این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تاج‌پوشش درخت کنار (Ziziphus spina-christi) در ویژگی‌های بانک بذر (تراکم و تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی) در دو منطقه با خاک متفاوت (شور و قلیا، قلیایی) انجام شد. در این مطالعه تعداد 20 پلات در زیر درخت کنار و 20 پلات در فضای باز اطرافِ هر منطقه مستقر گردید. نمونه‏برداری خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتی‏متری در هر پلات ...  بیشتر

قابلیت زیرمدل دامنة WEPP در پیش‌بینی دینامیک رواناب و فرسایش خاک در چند تیپ مرتعی نیمه‌خشک

یحیی پرویزی؛ محمد قیطوری؛ مسیب حشمتی

دوره 67، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 501-513

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.53469

چکیده
  مدل فیزیکی WEPP رواناب و فرسایش خاک را به کمک مفاهیم فیزیکی فرسایش و هیدرولیک جریان و ملاحظة متغیرهای رشد گیاه، تجزیة بقایا، و فرایندهای زمستانه به صورت پویا شبیه‌سازی می‌کند. هدف این مقاله تعیین قابلیت این مدل در تخمین فرسایش و رواناب در چند تیپ مرتعی و بررسی اثر مدیریت در آن است. این طرح در محدودة کبوده علیا در حوضة آبخیز قره‌سو با ...  بیشتر

مقایسه دو مدل بارش- رواناب برای شبیه سازی جریان (مطالعه موردی: حوزه آبریز رودخانه دویرج در استان ایلام)

حیدر ابراهیمی؛ علیرضا مقدم نیا؛ حاجی کریمی

دوره 69، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 529-541

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61493

چکیده
  بیه­سازی رواناب در یک حوزه آبخیز، درک و فهم فرآیندهای مؤثر بر تولید رواناب و ویژگی­های جریان رودخانه مانند تغییرپذیری مکانی و زمانی آن را فراهم می­کند. این بینش به مدیران و برنامه­ریزان در تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در مدیریت و برنامه­ریزی منابع آب کمک می­نماید. هدف از این پژوهش مقایسه کار آیی مدل پیچیده SWAT و مدل ساده IHACRES ...  بیشتر

بررسی فصل و روش مناسب کشت گونۀ Vicia subvillosa در منطقۀ تلمادره مازندران

فرهاد آژیر؛ محمد فیاض

دوره 70، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 534-550

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.228782.1105

چکیده
  نیاز به دانش فنی برای توسعۀ گسترش کشت هر یک از گونه­های سهیم در تولید علوفۀ مراتع، با توجه به شرایط منطقه آشکار گردید. در این راستا ، بذر گونۀ Vicia subvillosa برای بررسی روش­های مختلف کشت، از حدود ارتفاعی 1900 متری جادۀ آزادشهر به شاهرود جمع­آوری و کاشت شد. هدف از بررسی دستیابی به فصل بهینه و روش کارآمد کشت این گونه در عرصۀ مراتع با وضعیت ...  بیشتر

تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی حوضۀ غرب تالاب جازموریان

حامد اسکندری دامنه؛ غلامرضا زهتابیان؛ علی سلاجقه؛ مهدی قربانی؛ حسن خسروی

دوره 71، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 563-578

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.257186.1259

چکیده
  در این تحقیق، به ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی بر منابع آب زیرزمینی و پایش تغییرات مکانی و زمانی پارامتر‌های کمی و کیفی آب زیر‌زمینی در حوضۀ غرب تالاب جازموریان پرداخته شد. به‌طوری‌که به منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی از تصاویر ماهوارۀ‌ لندست، سنجنده‌ها2002 TM و 2015OLI با استفاده از روش حداکثر احتمال، استفاده گردید، همچنین ...  بیشتر

تعیین پتانسیل آب زیرزمینی با استفاده از روش‌های داده کاوی و آماری در منطقۀ یاسوج-سی‌سخت

محمدتقی آوند؛ سعید جانی زاده؛ محسن فرزین

دوره 72، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 609-623

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.282912.1392

چکیده
  با افزایش جمعیت و توسعۀ کشاورزی نیاز به منابع آبی به شدت افزایش یافته و منابع آب زیرزمینی، بیش از پیش، به­خصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. هدف از این پژوهش تهیۀ نقشۀ پتانسیل منابع آب زیرزمینی با استفاده از دو مدل داده­کاوی جنگل تصادفی (RF) و آماری رگرسیون خطی تعمیم یافته (GLM) در محدودۀ یاسوج-سی­سخت می‌باشد. ...  بیشتر

تعیین عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) (مطالعۀ موردی: بخشی از مراتع قشلاقی استان سمنان)

سید حسن کابلی؛ حسین آذرنیوند؛ علی اکبر مهرابی؛ حسین ارزانی؛ سید مهدی حشمت الواعظین

دوره 68، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 675-689

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.56951

چکیده
  یکی از شیوه‌های مرسوم تحقیق دربارة شناخت موضوع یا تصمیم‌گیری در جوامع توجه به آرای افراد جامعه است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع با توجه به دیدگاه‌های جامعة مرتع‌دار مراتع قشلاقی استان سمنان است. در این راستا، عوامل مؤثر بر عملکرد مرتع به عوامل انسانی (اقتصادی و اجتماعی) و طبیعی (شرایط توپوگرافی، ویژگی‌های اقلیمی، ...  بیشتر

ارزیابی و پهنه‌بندی ریسک بیابان‌زایی منطقۀ روداب خراسان رضوی

فاطمه آذریان؛ سارا ولی زاده؛ پویان دهقان؛ حسن خسروی

دوره 69، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 789-804

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61085

چکیده
  مناطق خشک و نیمه‌خشک سطح وسیعی از کشور را به خود اختصاص داده­اند. منطقۀ روداب سبزوار به‌عنوان نمونه‌ای بارز از مناطق بیابانی کشور می‌باشد که تحت تأثیر خطر بیابانزایی قرار گرفته است. هدف این مطالعه ارزیابی خطر بیابانزایی با استفاده از مدل ESAs و تهیه نقشۀ ریسک بیابانزایی می‌باشد. بر پایه این روش در ابتدا نقشۀ واحدهای کاری در منطقه ...  بیشتر

شبیه‌سازی زمانی- مکانی تغییرات کاربری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و تلفیق روش‌های تحلیل زنجیرۀ مارکف و ژئومد با تأکید بر کاربری باغ (مطالعۀ موردی: حوزۀ صوفی‌چای مراغه)

صغری اندریانی؛ محمدحسین رضایی مقدم؛ خلیل ولیزاده کامران؛ فرهاد الماس پور

دوره 70، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 822-835

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.137059.937

چکیده
  مدل‌های پیش‌بینی تغییرات کاربری و پوشش اراضی منبعی مهم برای مدیران و تصمیم‌گیران به‌منظور توسعۀ یک برنامۀ مدیریت پایدار زمین است. تغییر در کاربری باغ می‌تواند باعث تغییر در منابع آب و همچنین تغییر در میزان نفوذپذیری خاک گردد. شبیه‌سازی این نوع کاربری می‌تواند، در مناطقی که با کمبود منابع آب روبه‌رو هستند، برنامه‌ریزان محیطی ...  بیشتر

اثر تغییر اقلیم بر آشیان اکولوژیک اقلیمی گونه گیاهی (Bromus tomentellus Boiss) با استفاده از مدل Maxent در استان اصفهان

آزاده بذرمنش؛ مصطفی ترکش؛ حسین بشری؛ سعید پورمنافی

دوره 71، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 857-867

https://doi.org/10.22059/jrwm.2019.265319.1297

چکیده
  در این مطالعه به منظور مدل‌سازی رویشگاه بالقوه گونه‌ی علف پشمکی Bromus tomentellus Boiss و بررسی اثر تغییر اقلیم بر رویشگاه این گونه‌ در استان اصفهان از مدل‌ حداکثر آنتروپی(MAXENT) استفاده گردید. داده‌های رخداد گونه به وسیله روش طبقه‌بندی تصادفی با استفاده از بازدید‌های میدانی و سیستم اطلاعات جغرافیایی شامل 60 مکان مرتعی به عنوان نقاط آموزشی ...  بیشتر

مقایسۀ امکان تکثیر سه گونۀ گندمی بومی ماسه‌زارهای ساحلی استان هرمزگان از طریق بذر و استولون

محمد اکبریان؛ رحمان اسدپور؛ مریم مصلحی؛ امید ذاکری

دوره 72، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 879-887

https://doi.org/10.22059/jrwm.2020.245643.1187

چکیده
  در سواحل استان هرمزگان، گونه‌های گیاهی وجود دارند که به فاصلۀ کمی از خط ساحلی رشد و استقرار یافته‌اند، به نظر می‌رسد این گونه‌ها قابلیت آن‌را داشته‌باشند که به‌عنوان گونه‌ای کاربردی جهت احیاء اراضی ماسه‌ای ساحلی مورد استفاده قرار گیرند. هدف اصلی این مقاله، تعیین بهترین روش تکثیر Halopyrom mucronatum, Aeluropus lagopoides, Sporobolus arabicus  به عنوان ...  بیشتر

برآورد و رتبه‌بندی ارزش حفاظتی خدمات منتخب اکوسیستم‌های مرتعی از دیدگاه ترجیحات مردمی (مطالعۀ موردی: اکوسیستم مرتعی شیخ موسی)

یدالله بستان؛ احمد فتاحی اردکانی؛ مجید صادقی نیا؛ مسعود فهرستی ثانی

دوره 72، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 889-909

https://doi.org/10.22059/jrwm.2020.281734.1384

چکیده
  توجه به اکوسیستم­های مرتعی از آن جهت مهم است که اکوسیستم­های مرتعی اثرات قابل توجه­ای بر کشاورزی و امنیت غذایی انسان­ها داشته و همچنین دارای کارکردهای مختلفی می­باشند که ادامۀ زندگی برای انسان­ها بدون آن­ها ممکن نخواهد بود. از این­رو هدف از مطالعۀ حاضر برآورد ارزش حفاظتی و بررسی سهم و رتبه­بندی خدمات منتخب اکوسیستم ...  بیشتر

بررسی دامنه اکولوژیک و اثرگذاری آن بر ویژگی های رویشی جمعیت‌های درمنه دشتی در ایران

حسین آذرنیوند؛ مینا ربیعی؛ حسین ارزانی؛ یونس عصری

دوره 62، شماره 1 ، خرداد 1388

چکیده
  با توجه به گسترش شایان توجه A. sieberi Besser در ایران، بررسی های بیشماری به صورت محلی در مورد رویشگاه‌های آن صورت گرفته و ویژگی های اکولوژیکی مختلفی به عنوان عامل های مؤثر در استقرار این گونه بیان شده‌است. در این پژوهش تلاش شد بررسی جامعی در مورد دامنه اکولوژیکی این گونه و ارتباط آن با بعضی از ویژگی های رویشی گیاه صورت گیرد. به‌این منظور ...  بیشتر

طراحی مدل اکولوژیک کشاورزی و مرتعداری سرزمین با رویکرد Fuzzy AHP (مطالعه موردی: شهرستان اشتهارد)

پویان دهقان؛ حسین آذرنیوند؛ حسن خسروی؛ غلامرضا زهتابیان؛ علیرضا مقدم نیا

دوره 71، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 11-24

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.238015.1147

چکیده
  کاهش بیش از حد توان منابع طبیعی یکی از چالش‌های بسیار مهمی است که بشر در قرن اخیر با آن روبرو است. بهره‌برداری مناسب از اراضی و مدیریت اصولی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیکی آن، نقش مهمی در راستای نیل به توسعه پایدار دارد. از این رو جهت دستیابی به توسعه پایدار و به­منظور استفاده مناسب از اراضی، باید گرایش‌ها به سمت برنامه‌ریزی ...  بیشتر

ارزیابی اهمیت نسبی انواع فرسایش در تولید رسوب (بررسی موردی: حوضه قره آغاج، ماکو)

شاهرخ حکیم خانی

دوره 63، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 13-27

چکیده
  با تعیین سهم و اهمیت نسبی انواع فرسایش در تولید رسوب، مناطق بحرانی و حساس به فرسایش در درون حوضه مشخص شده و برنامه‌های حفاظت خاک و کنترل رسوب در مناطق یاد شده متمرکز خواهد شد. به دلیل وجود دشواری‌های زیاد در کاربرد روش‌های سنتی (مانند میخ‌ها و کرت‌های فرسایشی)، روش منشاءیابی به عنوان روشی جایگزین و مناسب برای تعیین سهم منابع رسوب ...  بیشتر

بررسی غلظت سرب و نیکل در خاک و گیاه مرتعی Halimocnemis pilifera در اطراف مرکز دفن زباله حلقه دره کرج

نفیسه پناهی قره سو؛ امیر حسین حمیدیان؛ علی طویلی

دوره 69، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 13-26

https://doi.org/10.22059/jrwm.2016.61730

چکیده
   این پژوهش در اطراف مرکز دفن زباله حلقه دره کرج با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه Halimocnemis pilifera و خاک منطقه صورت گرفت. به منظور انجام مطالعه سه پلات50 * 50 متر در جهت باد غالب منطقه استقرار یافت. پلات اول در نزدیکی حوضچه­های شیرابه و پلات‏های دوم و سوم بافاصله 500 متری و یک کیلومتری از پلات اول استقرارگردید. در هر ...  بیشتر

ارزش رجحانی گیاهان علوفه‌ای چراگاه گاو در مراتع کوهستانی لاوش

فرهاد آژیر

دوره 74، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 13-22

https://doi.org/10.22059/jrwm.2021.307510.1525

چکیده
  حفظ و نگهداری از مراتع نیازمند فنون مدیریت علمی است. شناخت واکنش­های گیاهان به چرا و رفتار دام ها هنگام چرا از عوامل مدیریت بهینه و پایدار مراتع است. برای مدیریت بهینه مراتع کوهستانی، پژوهشی در چراگاه گردنه لاوش انجام شد. این مرتع در منطقۀ حفاظت شدۀ البرز مرکزی، واقع شده است، و توسط گاو دورگ بومی تعلیف می­شود. شاخص­های پوشش گیاهی ...  بیشتر

تعیین میزان نفوذ عمقی رسوب در عرصه‌های پخش سیلاب مطالعة موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران

محسن پادیاب؛ سادات فیض نیا؛ حسن احمدی؛ اردشیر شفیعی

دوره 68، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 15-24

https://doi.org/10.22059/jrwm.2015.53872

چکیده
      ارزیابی تغییرات منابع خاکی و آبی ناشی از اجرای عملیات پخش سیلاب برای تعیین برآیند مثبت یا منفی اثرگذاری آن امری ضروری است. مهم‌ترین مؤلفة تأثیرگذار در عملکرد سیستم‏های پخش سیلاب میزان رسوب ورودی به کانال‏های آب‌رسان گسترشی و نهشته‌شدن آن در سطح و تجمع در عمق عرصة پخش است که می‏تواند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عرصه را ...  بیشتر

مدل شایستگی استفاده از گیاهان داروئی و صنعتی مراتع قره آقاچ سمیرم

فاضل امیری؛ حسین ارزانی

دوره 72، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 15-28

https://doi.org/10.22059/jrwm.2018.225197.1094

چکیده
  ارزیابی اراضی مرتعی به معنی شناسایی و ارزیابی تولید بالفعل و بالقوه، به منظور بهره برداری بهینه از این منبع با ارزش طبیعی است. تعیین قابلیت استفاده از مرتع جهت استفاده از گیاهان داروئی و صنعتی، با در نظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی حوزه قره‌آقاچ سمیرم با روش فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از اهداف این تحقیق است. با تلفیق ...  بیشتر

برآورد تابع تقاضای آب کشاورزی باغات انار روستای چرخاب یزد

ایمان اسلامی؛ علی اکبر مهرابی؛ غلامرضا زهتابیان؛ مهدی قربانی

دوره 66، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 17-26

https://doi.org/10.22059/jrwm.2013.35325

چکیده
  بخش ‏کشاورزی ‏مهم‌ترین ‏مصرف‏کنندة ‏آب ‏در ‏دنیاست. عموماً، در این بخش، آب، به عنوان نهاده‌ای تولیدی، مصرف می‏‏شود. تقاضا برای آب کشاورزی از ‏تقاضا برای محصولاتی‏ سرچشمه می­گیرد ‏‏که برای تولید آن‌ها آب استفاده می‏شود. هدف از این مقاله بررسی کشش تولیدی و تقاضای آب در باغات انار روستای چرخاب است. در ...  بیشتر

پیش ‏بینی خطر زمین ‏لغزش در حوزه آبخیز رودخانه سیکان با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک

محمدرضا ثروتی؛ کاظم نصرتی؛ شیما حسنوندی؛ بابک میرباقری

دوره 67، شماره 1 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 17-29

https://doi.org/10.22059/jrwm.2014.50825

چکیده
  زمین‏لغزش‏ها و ناپایداری‏هایِ دامنه‏ای مخاطرات مهمی هستند که موجب زیان‌های اقتصادی می‌شوند. حوزة رودخانة سیکان، به دلیل شرایط توپوگرافی، تکتونیک، زمین‌شناسی، چینه‏شناسی، و اقلیمْ مستعدِ زمین‏لغزش است و همواره این پدیده اتفاق می‏افتد. هدف از این مطالعه شناخت عوامل مؤثر در وقوع زمین‏لغزش‏های حوزة رودخانة سیکان، ...  بیشتر

تأثیر گروه های آمار بردار و فرم‏های رویشی بر برآورد رابطه بین تولید و پوشش گیاهی

عطاالله ابراهیمی

دوره 70، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 19-30

https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.61983

چکیده
  پوشش گیاهی و تولید همواره دو شاخص مهم در اندازه گیری و ارزیابی مراتع بوده که گاهی به عنوان نماینده­ی دیگری نیز اندازه گیری می­شوند. این دوشاخص در مطالعات وسیعی مورد استفاده قرار گرفته و نقشی تعیین کننده در ارزیابی ساختار و عملکرد مراتع دارند. در بعضی موارد در زمان یا مکان­های متفاوت، آماربرداران مختلفی پوشش گیاهی و تولید را اندازه ...  بیشتر